Οι πολυκυστικές ωοθήκες και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι δύο παθήσεις που θεωρούνται συχνά ταυτόσημες, κάτι το οποίο δεν ισχύει. Ενώ και οι δύο καταστάσεις περιλαμβάνουν την παρουσία κύστεων στις ωοθήκες, διαφέρουν ως προς τα συμπτώματα, τα διαγνωστικά κριτήρια και τις σχετικές επιπτώσεις στην υγεία. Συνεπώς, είναι σημαντικό να παρατεθούν οι διαφορές μεταξύ των πολυκυστικών ωοθηκών και του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, αναδεικνύοντας τα μοναδικά χαρακτηριστικά και την κλινική εκδήλωση καθεμίας εκ των δύο παθήσεων.
Πολυκυστικές ωοθήκες: Τι είναι & πώς εκδηλώνονται
Οι πολυκυστικές ωοθήκες αποτελούν ένα συγκεκριμένο υπερηχογραφικό εύρημα που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών μικρών κύστεων στις ωοθήκες. Πιο συγκεκριμένα, οι ωοθήκες παρουσιάζονται να περιέχουν κάτω από την επιφάνειά τους πλήθος μικρών σε μέγεθος κύστεων. Μάλιστα, δεν πρόκειται στην πραγματικότητα για κύστεις, αλλά για ωοθυλάκια γεμάτα με υγρό, μέσα στα οποία βρίσκονται τα ωάρια. Τα ωάρια που περιέχονται στο εσωτερικό των κύστεων ωστόσο δεν ωριμάζουν ποτέ αρκετά για να πυροδοτήσουν την ωορρηξία. Η εντόπιση των κύστεων αυτών στο εσωτερικό των ωοθηκών ωστόσο δεν αρκεί για τη διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Δεν πληρούν όλες οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες τα διαγνωστικά κριτήρια για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, καθώς πρέπει να υφίστανται και άλλες ενδείξεις και συμπτώματα.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Αίτια
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί μια κοινή ορμονική διαταραχή που επηρεάζει γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Η πάθηση αυτή επηρεάζει περίπου το 5-10% των γυναικών, καθιστώντας τη μια από τις πιο διαδεδομένες ενδοκρινολογικές παθήσεις και το πιο κοινό αίτιο εμφάνισης διαταραχών που αφορούν την έμμηνο ρύση. Ωστόσο, παρά τον επιπολασμό και τον αντίκτυπό του στην υγεία των γυναικών, τα ακριβή αίτια του συνδρόμου δεν είναι πλήρως κατανοητά. Έχουν αναδειχθεί αρκετοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των πολυκυστικών ωοθηκών, όπως η γενετική προδιάθεση, οι ορμονικές ανισορροπίες, οι περιβαλλοντικές επιρροές και οι μεταβολικές διαταραχές. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών χαρακτηρίζεται από ορμονικές ανισορροπίες, ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων (ανδρικές ορμόνες) και αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση κατά την οποία τα κύτταρα του σώματος γίνονται λιγότερο ανταποκρινόμενα στις επιδράσεις της ινσουλίνης. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή, μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη και την εξέλιξή της. Οι μεταβολικές διαταραχές, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, η δυσλιπιδαιμία και ο αυξημένος κίνδυνος διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακής νόσου, συνδέονται επίσης συχνά με το συγκεκριμένο σύνδρομο.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Συμπτώματα
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που μπορεί να ποικίλουν σε σοβαρότητα και εκδήλωση μεταξύ των προσβεβλημένων γυναικών. Η πάθηση αυτή συχνά οδηγεί σε σπάνιες ή παρατεταμένες περιόδους λόγω ακανόνιστης ωορρηξίας, ενώ πιθανότατα εντοπίζονται και πολυκυστικές ωοθήκες. Παράλληλα, τα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων ή αλλιώς η υπερανδρογονισμός προκαλούν συμπτώματα όπως υπερβολική τριχοφυΐα (δασυτριχισμός), ιδίως στο άνω χείλος του στόματος, το πηγούνι, τα μάγουλα, το στήθος και την περιοχή κάτω από τον ομφαλό, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί ακμή, τριχόπτωση ή λιπαρότητα στο δέρμα. Μάλιστα, στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών εντοπίζεται αξιοσημείωτη τάση για παχυσαρκία, λόγω των αυξημένων επιπέδων ινσουλίνης. Μπορεί επίσης να παρατηρηθούν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και υψηλή αρτηριακή πίεση. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι παράλληλα η κύρια αιτία γυναικείας υπογονιμότητας, κυρίως λόγω της ακανόνιστης ωορρηξίας. Οι ορμονικές ανισορροπίες και η ακανόνιστη ωορρηξία που σχετίζονται με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών προκαλούν συχνά δυσκολία φυσιολογικής σύλληψης ενός εμβρύου.
Πολυκυστικές ωοθήκες & σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Διαφοροποίηση
Οι πολυκυστικές ωοθήκες αναφέρονται συγκεκριμένα στην υπερηχογραφική εμφάνιση των ωοθηκών, ενώ το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών περιλαμβάνει ένα ευρύτερο φάσμα συμπτωμάτων και ορμονικών ανισορροπιών. Ενώ οι πολυκυστικές ωοθήκες μπορεί να υπάρχουν σε γυναίκες χωρίς σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η διάγνωση του συνδρόμου απαιτεί την παρουσία συγκεκριμένων κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένων των ενδείξεων υπερανδρογονισμού και των διαταραχών της εμμήνου ρύσεως. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών σχετίζεται επίσης με υψηλότερο κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της αντίστασης στην ινσουλίνη, της δυσλιπιδαιμίας και αυξημένων καρδιαγγειακών επιπλοκών, που συνήθως δεν εκδηλώνονται σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες.
Συνοπτικά, οι πολυκυστικές ωοθήκες και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελούν διαφορετικές παθήσεις, αν και μοιράζονται το κοινό χαρακτηριστικό του σχηματισμού κύστεων στις ωοθήκες. Οι πολυκυστικές ωοθήκες αντιπροσωπεύουν ένα υπερηχογραφικό εύρημα που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών μικρών κύστεων στις ωοθήκες, ενώ το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια σύνθετη ενδοκρινική διαταραχή που περιλαμβάνει μια σειρά από συμπτώματα και ορμονικές ανισορροπίες. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών διαγιγνώσκεται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη την παρουσία υπερανδρογονισμού, διαταραχών της εμμήνου ρύσεως και πολυκυστικών ωοθηκών. Η κατανόηση των διαφορών των δύο αυτών παθήσεων είναι ζωτικής σημασίας για την ακριβή διάγνωση, την κατάλληλη διαχείριση και την προσαρμογή των θεραπευτικών προσεγγίσεων στις ανάγκες της κάθε γυναίκας. Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα, Δρ. Αργυρώ Δάρα, πραγματοποιεί διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών και προτείνει την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.
