Αργυρώ Ι. Δάρα

Menu
Facebook Instagram
Menu
Facebook Instagram
Menu
Facebook Instagram
Home 2025

Έτος: 2025

σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
9Σεπ

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι μια από τις πιο συχνές ενδοκρινολογικές διαταραχές που επηρεάζει γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία. Υπολογίζεται ότι περίπου 1 στις 10 γυναίκες εμφανίζει το σύνδρομο, ενώ πολλές δεν γνωρίζουν ότι το έχουν μέχρι να διαγνωστούν λόγω διαταραχών περιόδου ή δυσκολίας σύλληψης.

Το PCOS συνδέεται στενά με την ορμονική ανισορροπία και επηρεάζει όχι μόνο τη γονιμότητα αλλά και άλλες πτυχές της υγείας, όπως το μεταβολισμό, το σωματικό βάρος και την ψυχολογία. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή καθοδήγηση μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στη μείωση των συμπτωμάτων.

Τι είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια ορμονική διαταραχή κατά την οποία οι ωοθήκες παράγουν υψηλότερες ποσότητες ανδρογόνων (ανδρικών ορμονών) από το φυσιολογικό. Αυτή η ανισορροπία επηρεάζει την ωρίμανση των ωοθυλακίων και εμποδίζει τη φυσιολογική ωορρηξία.

Πολλές γυναίκες με PCOS παρουσιάζουν μικρές κύστεις στις ωοθήκες, οι οποίες φαίνονται στον υπερηχογραφικό έλεγχο. Ωστόσο, η παρουσία κύστεων δεν είναι απαραίτητα ενδεικτική του συνδρόμου, καθώς χρειάζονται περισσότερα κριτήρια για τη διάγνωση.

Η διεθνής επιστημονική κοινότητα χρησιμοποιεί τα κριτήρια Ρότερνταμ, σύμφωνα με τα οποία το PCOS διαγιγνώσκεται όταν υπάρχουν δύο από τα εξής:

  1. Αραιή ή απούσα έμμηνος ρύση
  2. Σημεία υπερανδρογονισμού (αυξημένες ανδρικές ορμόνες ή συμπτώματα όπως ακμή, υπερτρίχωση)
  3. Πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών στο υπερηχογράφημα

Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα;

Τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα και πολλές φορές μπορεί να είναι ήπια στην αρχή. Τα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνουν:

  • Ακανόνιστος κύκλος ή διακοπή της περιόδου
  • Δυσκολία επίτευξης εγκυμοσύνης
  • Αυξημένη τριχοφυΐα σε περιοχές όπως πρόσωπο, θώρακας, κοιλιά
  • Ακμή και λιπαρότητα δέρματος
  • Τριχόπτωση (συνήθως κροταφικά)
  • Προοδευτική αύξηση βάρους και δυσκολία απώλειάς του
  • Σκούρες περιοχές δέρματος στις πτυχές (ινσουλινοαντίσταση)

Πολλές γυναίκες ανακαλύπτουν το πρόβλημα μόνο όταν απευθυνθούν σε γυναικολόγο λόγω καθυστέρησης περιόδου ή όταν επιχειρούν να μείνουν έγκυες.

Ποια είναι τα αίτια του συνδρόμου;

Η ακριβής αιτία δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά θεωρείται πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει:

  • Κληρονομικότητα: Το PCOS εμφανίζεται συχνά σε οικογένειες με ιστορικό διαταραχών κύκλου ή διαβήτη.
  • Αντίσταση στην ινσουλίνη: Η μειωμένη ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη αυξάνει την παραγωγή ανδρογόνων και συμβάλλει στην αύξηση βάρους.
  • Δυσλειτουργία υπόφυσης: Αυξάνει την παραγωγή LH σε σχέση με την FSH, με συνέπεια διαταραχή της ωοθυλακιορρηξίας.
  • Χρόνια ήπια φλεγμονή: Μπορεί να ενισχύει την υπερπαραγωγή ανδρογόνων.

Η γνώση των παραγόντων που εμπλέκονται είναι σημαντική για να προσαρμοστεί η θεραπεία στις ανάγκες κάθε γυναίκας.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις στη γονιμότητα;

Η ακανόνιστη ή απούσα ωορρηξία καθιστά δύσκολη τη σύλληψη χωρίς υποστήριξη. Παράλληλα, η αυξημένη ινσουλίνη και τα υψηλά ανδρογόνα επηρεάζουν την ποιότητα των ωαρίων.

Ωστόσο, με σωστή διαχείριση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, πολλές γυναίκες καταφέρνουν να μείνουν έγκυες είτε με αλλαγές τρόπου ζωής είτε με ήπια υποβοήθηση.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση βασίζεται σε:

  • Αναλυτικό ιατρικό ιστορικό
  • Κλινική εξέταση (π.χ. καταγραφή τριχοφυΐας, BMI)
  • Ορμονικές εξετάσεις αίματος (ανδρογόνα, LH, FSH, ινσουλίνη, TSH, προλακτίνη)
  • Υπερηχογράφημα ωοθηκών

Ο γιατρός αποκλείει άλλες πιθανές αιτίες, όπως διαταραχές θυρεοειδούς ή υπερπρολακτιναιμία, πριν καταλήξει στη διάγνωση.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;

Η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με την ηλικία, τα συμπτώματα και την επιθυμία τεκνοποίησης:

  • Αλλαγές τρόπου ζωής: Απώλεια βάρους, μείωση γλυκαιμικού φορτίου, τακτική φυσική δραστηριότητα.
  • Ορμονική αγωγή: Αντισυλληπτικά χάπια για ρύθμιση κύκλου και μείωση ανδρογόνων.
  • Μετφορμίνη: Βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
  • Αντιανδρογόνα: Μειώνουν την υπερτρίχωση και την ακμή.
  • Φάρμακα διέγερσης ωορρηξίας: Όπως clomiphene citrate για γυναίκες που επιθυμούν εγκυμοσύνη.
  • Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή: Σε περιπτώσεις που τα άλλα μέσα δεν αποδίδουν.

Η υποστήριξη από εξειδικευμένο γυναικολόγο-ενδοκρινολόγο είναι καθοριστική.

Τι μπορώ να κάνω καθημερινά για να βοηθήσω την κατάστασή μου;

Η καθημερινή φροντίδα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διαχείριση:

  • Επιλέξτε μεσογειακή διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και χαμηλή σε απλούς υδατάνθρακες.
  • Ασκηθείτε συστηματικά, ακόμη και ήπια (π.χ. περπάτημα).
  • Ελέγχετε τακτικά το σωματικό βάρος.
  • Φροντίστε τον ύπνο και το στρες.
  • Συνεργαστείτε με διαιτολόγο και γιατρό για εξατομικευμένο πρόγραμμα.

Η απώλεια ακόμη και 5-10% του σωματικού βάρους μπορεί να επαναφέρει την ωορρηξία και να βελτιώσει το προφίλ των ορμονών.

Συμπέρασμα

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια σύνθετη αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση. Με έγκαιρη διάγνωση, σωστή καθοδήγηση και υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα, να ρυθμίσουν τον κύκλο τους και να αυξήσουν τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.

Αν παρατηρείτε ακανόνιστη περίοδο, αυξημένη τριχοφυΐα ή δυσκολία απώλειας βάρους, μιλήστε με τον γυναικολόγο ή τον ενδοκρινολόγο σας. Η επιστημονική υποστήριξη και η εξατομικευμένη θεραπεία είναι το κλειδί για καλύτερη υγεία και ποιότητα ζωής.

Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα και την Ανάβυσσο, Δρ. Αργυρώ Δάρα, διαθέτει εκτενή εμπειρία στη διάγνωση και την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Με έμφαση στην εξατομικευμένη φροντίδα και την επιστημονικά τεκμηριωμένη καθοδήγηση, στόχος είναι να αποκατασταθεί η ορμονική ισορροπία, να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής και να υποστηριχθεί αποτελεσματικά η γονιμότητα κάθε γυναίκας.

 

 

Έλλειψη τεστοστερόνης
9Σεπ

Η τεστοστερόνη είναι μια από τις σημαντικότερες ορμόνες του ανδρικού οργανισμού, αλλά παίζει επίσης ρόλο και στον γυναικείο μεταβολισμό, σε μικρότερες ποσότητες. Η έλλειψη τεστοστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε πληθώρα σωματικών, ψυχολογικών και σεξουαλικών συμπτωμάτων που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής. Παρά το γεγονός ότι η πτώση των επιπέδων της σχετίζεται κυρίως με την ηλικία, υπάρχουν πολλές άλλες αιτίες που μπορεί να επηρεάσουν τα ορμονικά επίπεδα ενός ατόμου.

Σε αυτό το άρθρο, εξετάζουμε τι είναι η τεστοστερόνη, ποια είναι τα σημάδια της έλλειψής της, ποιες είναι οι πιθανές αιτίες και τι λύσεις προσφέρει η σύγχρονη ιατρική για την αποκατάσταση της ισορροπίας.

Τι είναι η τεστοστερόνη;

Η τεστοστερόνη είναι η κύρια ανδρογόνος ορμόνη. Παράγεται κυρίως στους όρχεις στους άνδρες και σε μικρότερο βαθμό στις ωοθήκες στις γυναίκες, καθώς και στα επινεφρίδια και των δύο φύλων. Ρυθμίζει βασικές λειτουργίες όπως:

  • Η σεξουαλική επιθυμία και η στύση
  • Η ανάπτυξη μυϊκής μάζας και δύναμης
  • Η οστική πυκνότητα
  • Η παραγωγή σπερματοζωαρίων
  • Η διάθεση και το επίπεδο ενέργειας

Η μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης επηρεάζει σταδιακά τον οργανισμό, χωρίς πάντα να γίνεται άμεσα αντιληπτή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της έλλειψης τεστοστερόνης;

Η έλλειψη τεστοστερόνης (ή υπογοναδισμός) μπορεί να εκδηλωθεί με ποικίλους τρόπους, ανάλογα με την ηλικία και το γενικό προφίλ υγείας του ατόμου. Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία (libido)

  • Δυσκολία επίτευξης ή διατήρησης στύσης

  • Χρόνια κόπωση και έλλειψη ενέργειας

  • Απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης

  • Αύξηση σωματικού λίπους, ειδικά στην κοιλιακή χώρα

  • Διαταραχές ύπνου ή αϋπνία

  • Ευερεθιστότητα, καταθλιπτική διάθεση ή άγχος

  • Δυσκολία συγκέντρωσης και “brain fog”

  • Μείωση της τριχοφυΐας στο πρόσωπο ή το σώμα

  • Οστεοπενία ή οστεοπόρωση (σε προχωρημένες περιπτώσεις)

Στις γυναίκες, η έλλειψη τεστοστερόνης μπορεί να συνδέεται με μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, κόπωση και διαταραχές διάθεσης, ιδιαίτερα στην περιεμμηνόπαυση και μετά την εμμηνόπαυση.

Ποιες είναι οι αιτίες της χαμηλής τεστοστερόνης;

Η έλλειψη τεστοστερόνης μπορεί να οφείλεται σε πολλές αιτίες:

  • Ηλικία: Η φυσιολογική μείωση αρχίζει συνήθως μετά τα 30–35.
  • Παχυσαρκία: Συνδέεται με μειωμένη παραγωγή τεστοστερόνης.
  • Στρες και ψυχολογική πίεση: Επηρεάζει τον άξονα υπόφυσης–υποθαλάμου–όρχεων.
  • Χρόνιες παθήσεις: Όπως ο διαβήτης τύπου 2, το μεταβολικό σύνδρομο, η νεφρική ή η ηπατική ανεπάρκεια.
  • Κατανάλωση αλκοόλ και χρήση ουσιών

  • Ορμονικές διαταραχές ή προβλήματα στην υπόφυση

  • Χρήση φαρμάκων (π.χ. κορτικοστεροειδή, αντικαταθλιπτικά)

Η διάγνωση βασίζεται σε αιματολογικές εξετάσεις, όπου ελέγχεται η ελεύθερη και η ολική τεστοστερόνη, μαζί με άλλες σχετικές ορμόνες.

Η τεστοστερόνη και η ψυχική υγεία: Πέρα από τα φυσικά συμπτώματα

Εκτός από τις σωματικές αλλαγές, η έλλειψη τεστοστερόνης επηρεάζει έντονα και την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Πολλοί άνδρες περιγράφουν μειωμένη αντοχή στο στρες, συχνές εναλλαγές διάθεσης, αυξημένη ευαισθησία ή ακόμα και σημάδια κατάθλιψης. Η τεστοστερόνη παίζει ρόλο στη ρύθμιση της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης, δύο νευροδιαβιβαστών που σχετίζονται με τη διάθεση και την ευχαρίστηση. Η αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας μπορεί να επιφέρει σημαντική βελτίωση στη συναισθηματική ευεξία, στη σταθερότητα της διάθεσης και στην ποιότητα των διαπροσωπικών σχέσεων.

Πώς επηρεάζει η έλλειψη τεστοστερόνης την καθημερινή ζωή;

Η επίμονη κόπωση, η μείωση της σεξουαλικής δραστηριότητας και η αλλαγή στη σωματική σύνθεση επηρεάζουν την αυτοπεποίθηση, τις σχέσεις και την κοινωνική ζωή. Πολλοί άνδρες νιώθουν ότι «κάτι δεν πάει καλά», αλλά αδυνατούν να εντοπίσουν την αιτία.

Επιπλέον, η έλλειψη τεστοστερόνης αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη και απώλεια οστικής πυκνότητας, γι’ αυτό και η έγκαιρη παρέμβαση είναι ουσιώδης.

Υπάρχουν λύσεις;

Ναι — και είναι αποτελεσματικές, εφόσον ακολουθούνται υπό ιατρική καθοδήγηση.

1. Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Η απώλεια βάρους, η σωματική άσκηση (ιδίως ενδυνάμωση και αερόβια), η σωστή διατροφή και ο περιορισμός του στρες μπορούν να βελτιώσουν φυσικά τα επίπεδα τεστοστερόνης.

2. Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (TRT)

Σε επιβεβαιωμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει χορήγηση τεστοστερόνης με τη μορφή gel, ενέσεων ή επιθεμάτων. Η θεραπεία βελτιώνει τα επίπεδα ενέργειας, τη σεξουαλική λειτουργία και τη διάθεση, αλλά πρέπει να παρακολουθείται στενά για πιθανούς κινδύνους.

3. Φυσικά συμπληρώματα και φυτοθεραπεία

Ορισμένα φυσικά προϊόντα ή βιταμίνες (π.χ. ψευδάργυρος, βιταμίνη D, μαγνήσιο) μπορούν να υποστηρίξουν την ορμονική ισορροπία, αλλά δεν αποτελούν λύση χωρίς ιατρική καθοδήγηση.

Πότε πρέπει να επισκεφθείς γιατρό;

Αν νιώθεις συχνή κόπωση, έχεις μειωμένη διάθεση ή ενδιαφέρον για σεξουαλική επαφή, παρατηρείς αλλαγές στο σώμα σου ή απλώς «δεν νιώθεις ο εαυτός σου», είναι καλό να απευθυνθείς σε ενδοκρινολόγο. Η αιματολογική ανάλυση μπορεί να αποκαλύψει την πραγματική αιτία των συμπτωμάτων σου.

Συμπέρασμα

Η έλλειψη τεστοστερόνης είναι μια παθολογική κατάσταση που συχνά περνά απαρατήρητη, παρότι επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Η σωστή ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση μπορούν να αποκαταστήσουν την ενέργεια, την αυτοπεποίθηση και τη σωματική ευεξία. Η ορμονική ισορροπία είναι θεμέλιο για τη σωματική και ψυχική υγεία κάθε άνδρα — και σε ορισμένες περιπτώσεις, και γυναίκας.

Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα και την Ανάβυσσο, Δρ. Αργυρώ Δάρα, διαθέτει την επιστημονική γνώση και την εμπειρία για να εντοπίσει με ακρίβεια τις αιτίες της έλλειψης τεστοστερόνης και να προτείνει εξατομικευμένες λύσεις που βασίζονται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε ασθενούς. Μέσα από σωστή διάγνωση και καθοδήγηση, μπορείς να επανακτήσεις τον έλεγχο του σώματός σου και της ζωής σου.

 

ανεξήγητη κόπωση
11Ιούν

Η χρόνια, ανεξήγητη κόπωση είναι δυστυχώς γνώριμο φαινόμενο για πάρα πολλούς ανθρώπους. Περιγράφεται συχνά ως ένα επίμονο αίσθημα εξάντλησης που δεν υποχωρεί με τον ύπνο ή την ξεκούραση, και μπορεί να επηρεάσει σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής, από την εργασία και την οικογένεια μέχρι την ψυχική υγεία και τη γενική ευεξία. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις η κόπωση μπορεί να αποδοθεί στον ελλιπή ύπνο, το άγχος ή τον τρόπο ζωής, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει προφανής αιτία. Σε αυτές τις απογοητευτικές περιπτώσεις, είναι σημαντικό να γίνει μια βαθύτερη εξερεύνηση της πιθανής αιτιολογίας. Μάλιστα, ένα σύστημα που συχνά αγνοείται ως προς την ικανότητά του να προκαλέσει χρόνια κόπωση είναι το ενδοκρινικό.

Ποια είναι η λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος;

Το ενδοκρινικό σύστημα είναι ένα δίκτυο αδένων που παράγουν και ρυθμίζουν ορμόνες. Οι ορμόνες με τη σειρά τους επηρεάζουν σχεδόν κάθε κύτταρο και λειτουργία του σώματος. Αυτές οι ορμόνες ελέγχουν τον μεταβολισμό, τη διάθεση, την απόκριση στο στρες, τη θερμοκρασία του σώματος, το σάκχαρο στο αίμα, τις αναπαραγωγικές λειτουργίες και τα επίπεδα ενέργειας.

Οι βασικοί αδένες περιλαμβάνουν τον θυρεοειδή, τα επινεφρίδια, το πάγκρεας, την υπόφυση και τους τους αδένες του φύλου (ωοθήκες ή όρχεις). Όταν κάποιος από αυτούς τους αδένες δυσλειτουργεί, τα επίπεδα των ορμονών μπορούν να απορρυθμιστούν. Αυτές συχνά δεν παρουσιάζουν οξέα συμπτώματα και εξελίσσονται αργά, ωστόσο οι επιπτώσεις τους μπορεί να είναι σημαντικές. Μια αρκετά συχνή και δυστυχώς εξουθενωτική επίπτωση είναι και η χρόνια, ανεξήγητη κόπωση.

Διαταραχές του θυρεοειδούς και ανεξήγητη κόπωση

Μία από τις πιο συχνές ενδοκρινικές αιτίες της χρόνιας κόπωσης είναι η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς. Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός, πεταλοειδής αδένας στον λαιμό που παράγει ορμόνες οι οποίες ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, δηλαδή την ταχύτητα με την οποία το σώμα μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια.

Στον υποθυρεοειδισμό, ο θυρεοειδής παράγει ανεπαρκή ποσότητα ορμονών. Αυτό επιβραδύνει τον μεταβολισμό και μπορεί να οδηγήσει σε συνεχή κόπωση, αύξηση βάρους, δυσανεξία στο κρύο, κατάθλιψη και «ομίχλη εγκεφάλου». Η κόπωση εδώ συχνά περιγράφεται ως «βαριά», σαν να κουβαλάει το άτομο βάρος σε κάθε βήμα.

Κάποιοι άνθρωποι παρουσιάζουν υποκλινικό υποθυρεοειδισμό, όπου τα επίπεδα των ορμονών είναι θεωρητικά φυσιολογικά, αλλά όχι ιδανικά για τον συγκεκριμένο οργανισμό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ανεξήγητη κόπωση μπορεί να είναι παρούσα ακόμη και αν οι εξετάσεις είναι φαινομενικά φυσιολογικές. Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι επίσης μια κοινή αιτία χρόνιας κόπωσης, καθώς προκαλεί διακυμάνσεις στη λειτουργία του αδένα.

Αν και σπανιότερα, ακόμα και ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει ανεξήγητη κόπωση, μέσω διαφορετικού μηχανισμού. Το σώμα βρίσκεται σε υπερδιέγερση, αφού εμφανίζεται άγχος, αϋπνία και μυϊκή αδυναμία. Αυτή η μόνιμη υπερδιέγερση οδηγεί τελικά σε εξάντληση.

Διαταραχές των επινεφριδίων και χρόνια, ανεξήγητη κόπωση

Τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί αδένες πάνω από τα νεφρά που παράγουν ορμόνες όπως η κορτιζόλη, η αδρεναλίνη και η αλδοστερόνη. Αυτές βοηθούν στη διαχείριση του στρες, στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και στη σταθερότητα της ενέργειας.

Σε χρόνιες καταστάσεις στρες, τα επινεφρίδια μπορεί να δυσλειτουργήσουν. Ο όρος “κόπωση των επινεφριδίων”, αν και δεν είναι επίσημη ιατρική διάγνωση, περιγράφει μια πραγματική εμπειρία: το σώμα χάνει την ικανότητα να ανταποκριθεί σωστά στο στρες, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ανεξήγητη και χρόνια κόπωση, διαταραχές ύπνου και συναισθηματική αστάθεια.

Σε πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως η νόσος του Addison, τα επινεφρίδια δεν παράγουν αρκετή κορτιζόλη. Η κόπωση σε αυτήν την περίπτωση είναι έντονη, μαζί με απώλεια βάρους, χαμηλή πίεση και σκουρόχρωμη επιδερμίδα. Αν και σπάνια, είναι επικίνδυνη και πρέπει να διαγνωστεί έγκαιρα.

Η δευτερογενής επινεφριδιακή ανεπάρκεια, που οφείλεται σε δυσλειτουργία της υπόφυσης, μπορεί επίσης να προκαλέσει ήπια αλλά χρόνια κόπωση, χωρίς πάντα να υφίσταται εμφανής αιτία.

Πώς το σάκχαρο και η ινσουλίνη επηρεάζουν τα επίπεδα ενέργειας

Το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη, μια ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Όταν αυτά τα επίπεδα είναι ασταθή, η ενέργεια υφίσταται πλήγμα.

Η υπογλυκαιμία, δηλαδή το χαμηλό σάκχαρο, προκαλεί ανεξήγητη κόπωση, τρέμουλο, ευερεθιστότητα και δυσκολία συγκέντρωσης. Μπορεί να συμβεί σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη ή προδιαβήτη.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, που χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη, επίσης προκαλεί χρόνια και ανεξήγητη κόπωση. Αν και το σάκχαρο μπορεί να είναι υψηλό, τα κύτταρα δεν μπορούν να το χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά για ενέργεια.

Άτομα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) συχνά εμφανίζουν χρόνια κόπωση λόγω της ορμονικής και μεταβολικής ανισορροπίας, ακόμη και αν δεν έχουν διαβήτη.

Δυσλειτουργία της υπόφυσης και ανεξήγητη κόπωση

Η υπόφυση βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο άλλων ενδοκρινών αδένων. Παράγει ορμόνες που ενεργοποιούν τον θυρεοειδή, τα επινεφρίδια και τους σεξουαλικούς αδένες.

Όταν η υπόφυση δεν λειτουργεί σωστά (μια κατάσταση που ονομάζεται υποϋποφυσισμός) παρατηρείται μείωση σε πολλές ορμόνες, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται χρόνια κόπωση, αδυναμία, μειωμένη λίμπιντο και απάθεια.

Αιτίες μπορεί να είναι όγκοι της υπόφυσης, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ή χρήση κορτικοστεροειδών.

Επίδραση του φύλου και των ορμονών στα επίπεδα ενέργειας

Οι σεξουαλικές ορμόνες — οιστρογόνα, προγεστερόνη και τεστοστερόνη — επηρεάζουν τη διάθεση, τον ύπνο και την ενέργεια.

Στις γυναίκες, η πτώση των οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσει εξάψεις, αϋπνία, καταθλιπτική διάθεση και εξάντληση. Η προγεστερόνη επίσης διαδραματίζει ρόλο στον ύπνο και την ηρεμία.

Στους άνδρες, η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη μυϊκή μάζα, κόπωση, μελαγχολία και έλλειψη κινήτρων.

Ακόμη και σε ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, έχουν παρατηρηθεί ήπιες ορμονικές διαταραχές.

Διάγνωση της υποκείμενης αιτιολογικής κατάστασης

Αν κάποιος ασθενής υποφέρει από χρόνια κόπωση χωρίς προφανή αιτία, αξίζει να πραγματοποιηθεί ένας πλήρης έλεγχος του ενδοκρινικού συστήματος. Ο έλεγχος αυτός συνίσταται από αιματολογικές εξετάσεις. Ωστόσο, οι φυσιολογικές τιμές των υπό μέτρηση δεικτών δεν σημαίνουν πάντα ότι όλα λειτουργούν άριστα. Ένας εξειδικευμένος γιατρός, όπως ενδοκρινολόγος, μπορεί να βοηθήσει στην ερμηνεία των εξετάσεων με βάση τα συμπτώματα του εκάστοτε ασθενούς.

Πώς επιλύεται το πρόβλημα;

Το καλό νέο είναι πως πολλές ενδοκρινικές αιτίες της κόπωσης είναι αντιμετωπίσιμες. Η σωστή θεραπεία μπορεί να αποκαταστήσει σημαντικά τα επίπεδα ενέργειας και την ευεξία. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει είτε ορμονική υποκατάσταση, προσαρμογές στη διατροφή, μείωση του στρες, βελτίωση του ύπνου ή φαρμακευτική αγωγή.

Γενικά, η χρόνια ανεξήγητη κόπωση είναι μια κατάσταση η οποία δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να εκλαμβάνεται ως αδυναμία ή ως καταδίκη. Η κόπωση είναι μια ένδειξη και σίγουρα όχι αρνητικό χαρακτηριστικό κάποιου. Μάλιστα, το ενδοκρινικό σύστημα μπορεί να είναι το κρυφό κομμάτι του παζλ, γι’αυτό χρειάζεται περαιτέρω και ενδελεχής διερεύνηση. Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα και την Ανάβυσσο Δρ. Αργυρώ Δάρα μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να καταλάβουν τι βρίσκεται πίσω από τη χρόνια κόπωση που βιώνουν.

ακρομεγαλία
25Απρ

Όταν το σώμα μας αλλάζει χωρίς σαφή λόγο, όπως όταν μεγαλώνουν τα χέρια, τα πόδια ή το πρόσωπο, τότε αυτές οι αλλαγές θα πρέπει να μας κινητοποιήσουν. Πολλοί άνθρωποι αποδίδουν αυτές τις αλλαγές στο πέρασμα του χρόνου ή στην αύξηση βάρους. Όμως, κάποιες φορές πίσω από αυτές τις φαινομενικά «αθώες» μεταβολές, κρύβεται μια σπάνια αλλά σημαντική διαταραχή, η ακρομεγαλία. Δυστυχώς, επειδή τα συμπτώματά της εξελίσσονται αργά και δεν είναι πάντα εμφανή, η διάγνωση της πάθησης καθυστερεί. Αυτό μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την υγεία και την καθημερινότητα του ατόμου.

Τι είναι η ακρομεγαλία;

Η ακρομεγαλία είναι μία χρόνια και σπάνια ορμονική διαταραχή που προκαλείται όταν η υπόφυση, ένας μικρός αλλά σημαντικός αδένας στη βάση του εγκεφάλου, παράγει υπερβολική ποσότητα αυξητικής ορμόνης. Αυτή η υπερπαραγωγή δεν οφείλεται σε φυσιολογικές ανάγκες, αλλά συνήθως σε μια καλοήθη διόγκωση της υπόφυσης, γνωστή ως αδένωμα. Η αυξητική ορμόνη είναι σημαντική στην παιδική ηλικία για την ανάπτυξη, όμως στους ενήλικες, όταν εκκρίνεται σε υπερβολικά επίπεδα, προκαλεί σταδιακές και παθολογικές αλλαγές στο σώμα.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ γιγαντισμού και ακρομεγαλίας;

Η αυξητική ορμόνη επηρεάζει διαφορετικά το σώμα ανάλογα με την ηλικία. Αν η υπερπαραγωγή ξεκινήσει σε παιδιά και εφήβους, δηλαδή πριν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των οστών, τότε η κατάσταση ονομάζεται γιγαντισμός. Σε αυτή την περίπτωση, τα μακριά οστά συνεχίζουν να αναπτύσσονται, με αποτέλεσμα το υπερβολικό ύψος. Στους ενήλικες, όμως, που έχουν ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους, η ίδια ορμόνη προκαλεί πάχυνση των οστών και διόγκωση μαλακών ιστών, κάτι που οδηγεί στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ακρομεγαλίας.

Συχνότητα εμφάνισης

Η ακρομεγαλία θεωρείται σπάνια, με περίπου 3 νέα περιστατικά να εμφανίζονται κάθε χρόνο ανά 1 εκατομμύριο άτομα. Παρότι δεν είναι συχνή, η διάγνωση της συχνά καθυστερεί αρκετά χρόνια, επειδή οι αλλαγές στο σώμα συμβαίνουν αργά και πολλές φορές περνούν απαρατήρητες. Συνήθως διαγιγνώσκεται σε μεσήλικες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Αίτια της νόσου

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, η αιτία είναι ένα αδένωμα της υπόφυσης το οποίο παράγει αυξητική ορμόνη σε επίπεδα πολύ υψηλότερα του φυσιολογικού. Λιγότερο συχνά, η αιτία μπορεί να είναι ένας άλλος όγκος σε διαφορετικό σημείο του σώματος, όπως στους πνεύμονες, το πάγκρεας ή τον υποθάλαμο, που παράγει την ίδια ορμόνη ή ουσίες που την πυροδοτούν.

Πώς επηρεάζει το σώμα η αυξητική ορμόνη;

Η αυξητική ορμόνη δρα στο ήπαρ και προκαλεί την παραγωγή μιας άλλης ουσίας που λέγεται IGF-1 (σωματομεδίνη). Ο IGF-1 είναι υπεύθυνος για πολλές από τις αλλαγές που βλέπουμε στην ακρομεγαλία. Αυτές περιλαμβάνουν πάχυνση των οστών, διόγκωση των αρθρώσεων, μεγέθυνση των οργάνων και υπερβολική ανάπτυξη των μαλακών ιστών. Οι αλλαγές αυτές εμφανίζονται σιγά-σιγά, αλλά τελικά προκαλούν σημαντική αλλοίωση της εμφάνισης και της υγείας του ατόμου.

Συμπτώματα που προκαλεί η ακρομεγαλία

Τα συμπτώματα ποικίλλουν, αλλά υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που εμφανίζονται συχνά. Πολλοί ασθενείς παρατηρούν ότι τα χέρια και τα πόδια τους έχουν μεγαλώσει – χρειάζονται μεγαλύτερο νούμερο παπουτσιού και τα δαχτυλίδια τους δεν χωρούν πλέον. Το πρόσωπο αλλάζει: η γνάθος προβάλλει προς τα εμπρός, η γλώσσα και η μύτη μεγαλώνουν, ενώ το δέρμα γίνεται πιο παχύ και λιπαρό.Τα χαρακτηριστικά του προσώπου γίνονται έντονα, ενώ παρατηρείται και αύξηση της περιμέτρου του λαιμού.

Άλλα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, υπερβολική και δυσοσμία εφίδρωση, κόπωση, υπνηλία, πόνους στις αρθρώσεις και δυσκαμψία. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν προβλήματα όρασης αν ο όγκος πιέζει το οπτικό νεύρο. Στους άνδρες μπορεί να εμφανιστεί στυτική δυσλειτουργία, ενώ στις γυναίκες μπορεί να διαταραχθεί η έμμηνος ρύση.

 Διάγνωση της ακρομεγαλίας

Η υποψία της νόσου συχνά ξεκινά από τις αλλαγές στην εμφάνιση του ασθενούς. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ειδικές αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις. Ο πρώτος δείκτης είναι τα επίπεδα IGF-1 στο αίμα. Αν είναι αυξημένα, τότε προχωράμε σε δοκιμασία ανοχής γλυκόζης. Κανονικά, η αυξητική ορμόνη πρέπει να μειώνεται μετά τη λήψη γλυκόζης. Στην ακρομεγαλία, αυτό δεν συμβαίνει. Αν επιβεβαιωθεί η διάγνωση, ακολουθεί μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου για τον εντοπισμό του όγκου στην υπόφυση.

Επιπλοκές της νόσου

Χωρίς θεραπεία, η ακρομεγαλία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις. Οι πιο συχνές επιπλοκές περιλαμβάνουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιοπάθεια, υπνική άπνοια και εκφυλιστική αρθρίτιδα. Υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης πολυπόδων στο παχύ έντερο, που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο. Η νόσος μειώνει την ποιότητα ζωής και μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο ζωής αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Θεραπεία για την ακρομεγαλία

Η αντιμετώπιση είναι σύνθετη και εξατομικεύεται ανάλογα με την περίπτωση. Στόχος της θεραπείας είναι η μείωση του μεγέθους του αδενώματος και η πρόληψη των επιπλοκών και του IGF-1, η αντιμετώπιση του όγκου και η πρόληψη των επιπλοκών.

Η πρώτη επιλογή είναι συνήθως η χειρουργική αφαίρεση του όγκου από ειδικευμένο νευροχειρουργό. Αν ο όγκος δεν αφαιρεθεί πλήρως ή αν η νόσος επιμένει, χορηγούνται φάρμακα. Οι κυριότερες φαρμακευτικές επιλογές είναι τα ανάλογα σωματοστατίνης και οι ανταγωνιστές της αυξητικής ορμόνης. Αυτά τα φάρμακα δεν θεραπεύουν οριστικά, αλλά κρατούν τη νόσο υπό έλεγχο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται και ακτινοθεραπεία, ιδιαίτερα όταν ο όγκος δεν είναι πλήρως χειρουργήσιμος. Η ακτινοβολία δρα αργά, αλλά μπορεί να μειώσει σταδιακά τα επίπεδα των ορμονών.

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της συστηματικής παρακολούθησης

Η ακρομεγαλία μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, ιδιαίτερα όταν διαγνωστεί νωρίς. Με σωστή θεραπεία, οι ασθενείς μπορούν να ζήσουν φυσιολογικά και να αποφύγουν σοβαρές επιπλοκές. Η συνεχής παρακολούθηση από ενδοκρινολόγο είναι απαραίτητη για την προσαρμογή της θεραπείας και την πρόληψη τυχόν υποτροπής.

Αν παρατηρείτε αλλαγές στην εμφάνισή σας ή παρουσιάζετε πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα, μην αμελείτε να επισκεφθείτε έναν ενδοκρινολόγο. Η αναγνώριση της κατάστασης και η έγκαιρη δράση είναι το πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα και την Ανάβυσσο Δρ. Αργυρώ Δάρα αναγνωρίζει κι αντιμετωπίζει με τον ενδεδειγμένο τρόπο την ακρομεγαλία. Σκοπός είναι να αποκατασταθεί η ποιότητα ζωής των ασθενών και να προληφθούν τυχόν επιπλοκές.

 

δυσλιπιδαιμία
24Μαρ

Στη σύγχρονη εποχή, όπου οι διατροφικές συνήθειες χαρακτηρίζονται από υπερκατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και επεξεργασμένων τροφίμων, η φυσική δραστηριότητα μειώνεται και το κάπνισμα κατέχει περίοπτο ρόλο, οι καρδιαγγειακές παθήσεις εμφανίζονται ολοένα και συχνότερα, ακόμη και σε νεαρά άτομα. Ένας από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου εμφάνισης αυτών των παθήσεων είναι η δυσλιπιδαιμία, μια μεταβολική διαταραχή που συνδέεται στενά με την αύξηση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι μπορεί να έχουν υψηλή χοληστερόλη ή διαταραγμένο λιπιδαιμικό προφίλ, συνεπώς η διερεύνηση των αιτίων της πάθησης και η στοχευμένη αντιμετώπισή της κρίνονται επιτακτικές για την πρόληψη δυσμενών καταστάσεων.

Τι είναι η δυσλιπιδαιμία;

Η δυσλιπιδαιμία είναι η παθολογική κατάσταση της διαταραχής των λιπιδίων στο αίμα. Πιο συγκεκριμένα, σε αυτή την περίπτωση εμφανίζεται μια ανισορροπία στα επίπεδα των λιπιδίων του αίματος, είτε λόγω αυξημένων τιμών χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων είτε λόγω ανεπαρκούς παρουσίας προστατευτικών λιποπρωτεϊνών, όπως η HDL (υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη). Η χοληστερόλη διακρίνεται σε HDL («καλή») χοληστερόλη και σε LDL («κακή») χοληστερόλη. Παρότι είναι απαραίτητη για την κυτταρική λειτουργία, τη σύνθεση στεροειδών ορμονών και τη μεταφορά λιποδιαλυτών βιταμινών, όταν βρίσκεται σε υπερβολικές συγκεντρώσεις στο αίμα, αυξάνει τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης και καρδιαγγειακών ζητημάτων.

Ταξινόμηση και παθογένεια

Οι διαταραχές των λιπιδίων διακρίνονται σε πρωτοπαθείς (κληρονομικές) και δευτεροπαθείς (εξαρτώμενες από παράγοντες του τρόπου ζωής ή άλλες παθήσεις). Οι πρωτοπαθείς δυσλιπιδαιμίες οφείλονται σε γενετικές μεταλλάξεις που επηρεάζουν τη σύνθεση και την κάθαρση των λιποπρωτεϊνών, όπως στην οικογενή υπερχοληστερολαιμία. Αντίθετα, οι δευτεροπαθείς μορφές συσχετίζονται με την παχυσαρκία, το σακχαρώδη διαβήτη, τον υποθυρεοειδισμό, τυχόν νεφρικές παθήσεις και τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων.

Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η δυσλιπιδαιμία

Η αύξηση των επιπέδων της LDL («κακής» χοληστερόλης) οδηγεί στο σχηματισμό λιπαρών εναποθέσεων στις αρτηρίες, των λεγόμενων αθηρωματικών πλακών. Με την πάροδο του χρόνου, οι πλάκες αυτές προκαλούν στένωση των αρτηριών, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αθηροσκλήρωση. Η αθηροσκλήρωση με τη σειρά της μειώνει τη ροή του αίματος, συνεπώς μπορεί να προκαλέσει καρδιακές παθήσεις, έμφραγμα του μυοκαρδίου, περιφερική αρτηριακή νόσο ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Παράλληλα, τα αυξημένα τριγλυκερίδια σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας, ιδιαίτερα όταν οι τιμές τους υπερβαίνουν τα 400 mg/dL. Από την άλλη, η HDL θεωρείται προστατευτική, καθώς συμμετέχει στην απομάκρυνση της χοληστερόλης από τις αρτηρίες και τη μεταφορά της στο ήπαρ για αποβολή.

Διάγνωση

Η διάγνωση της δυσλιπιδαιμίας γίνεται μέσω αιματολογικών εξετάσεων που μετρούν τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, της LDL, της HDL και των τριγλυκεριδίων. Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος του ατόμου, ο οποίος καθορίζεται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, το οικογενειακό ιστορικό, η ύπαρξη υπέρτασης, ο διαβήτης και το κάπνισμα.

Επιλογές αντιμετώπισης για τη δυσλιπιδαιμία

Η προσέγγιση στην αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας περιλαμβάνει δύο βασικούς άξονες: την τροποποίηση ορισμένων καθημερινών συνηθειών και τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Η διατροφή είναι καθοριστικός παράγοντας στη ρύθμιση των επιπέδων των λιπιδίων του αίματος. Είναι πολύ σημαντικό στα πλαίσια της διατροφής να μειωθεί η κατανάλωση κορεσμένων και trans λιπαρών, ενώ είναι απαραίτητη η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών και ω-3 λιπαρών οξέων. Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, ζάχαρης και αλκοόλ πρέπει να περιοριστεί δραστικά. Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε ελαιόλαδο, ψάρια, φρούτα και λαχανικά, αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις για τη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ.

Η σωματική δραστηριότητα και άσκηση διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη μείωση της LDL και στην αύξηση της HDL. Συνιστάται καθημερινή αερόβια άσκηση, όπως γρήγορο περπάτημα, τρέξιμο ή ποδηλασία, για τουλάχιστον 30 λεπτά. Η συστηματική άσκηση όχι μόνο βελτιώνει το μεταβολικό προφίλ, αλλά συμβάλλει και στη διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους, μειώνοντας τον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Σε περιπτώσεις όπου οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν επαρκούν για τη ρύθμιση των επιπέδων λιπιδίων, απαιτείται φαρμακευτική αγωγή. Οι στατίνες αποτελούν τη βασική θεραπευτική επιλογή, καθώς μειώνουν τη σύνθεση χοληστερόλης στο ήπαρ και σταθεροποιούν τις αθηρωματικές πλάκες. Σε άτομα που εμφανίζουν δυσανεξία στις στατίνες, η εζετιμίμπη μπορεί να χορηγηθεί για να μειώσει την απορρόφηση της χοληστερόλης από το έντερο. Εναλλακτικά, τα ω-3 λιπαρά οξέα και οι φιμπράτες μπορούν να χορηγηθούν σε περιπτώσεις υψηλών τριγλυκεριδίων.

Η ολοκληρωμένη διαχείριση της δυσλιπιδαιμίας δεν πρέπει να περιορίζεται στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης. Είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη αντιμετώπιση άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η παχυσαρκία. Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Πρόληψη

Η πρόληψη της δυσλιπιδαιμίας περιλαμβάνει την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής από νεαρή ηλικία. Η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, η υγιεινή διατροφή και η τακτική σωματική δραστηριότητα ή άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση των επιπέδων των λιπιδίων και τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Η διατροφή μάλιστα και ιδίως η μεσογειακή διατροφή η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένη κατανάλωση σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια και δημητριακά ολικής άλεσης μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην πρόληψη εμφάνισης υψηλών επιπέδων χοληστερόλης και άλλων λιπιδίων.

Γενικά, η δυσλιπιδαιμία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά εφόσον πραγματοποιηθεί έγκαιρη διάγνωση και εφαρμογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης. Η ισορροπημένη διατροφή, η σωματική άσκηση και, όπου απαιτείται, η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, μπορούν να προσφέρουν ουσιαστική προστασία και να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που πάσχουν από αυτήν τη διαταραχή. Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα και την Ανάβυσσο, Δρ. Αργυρώ Δάρα, μπορεί να βοηθήσει κάθε ασθενή να θέσει υπό έλεγχο τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα, ώστε να διασφαλιστούν οι συνθήκες για την πρόληψη δυσάρεστων συνεπειών για την υγεία του.

αρχικά συμπτώματα διαβήτη
28Φεβ

Ο διαβήτης είναι μια κοινή πάθηση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα διαχειρίζεται τη γλυκόζη, η οποία αποτελεί βασική πηγή ενέργειας για τα κύτταρα. Όταν ένα άτομο πάσχει από διαβήτη, το σώμα του είτε δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη (μια ορμόνη που βοηθά τη γλυκόζη να εισέλθει στα κύτταρα) είτε δεν την αξιοποιεί αποτελεσματικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση της γλυκόζης στο αίμα, κατάσταση η οποία οδηγεί στην εκδήλωση διαφόρων συμπτωμάτων. Τα αρχικά συμπτώματα του διαβήτη μπορεί να είναι ανεπαίσθητα και εύκολο να παραβλεφθούν, ωστόσο η έγκαιρη αναγνώρισή τους είναι σημαντική για την αποφυγή επιπλοκών.

Αρχικά συμπτώματα του διαβήτη

Πολυδιψία και Πολυουρία, δηλαδή διαρκές αίσθημα δίψας & συχνή ανάγκη για ούρηση

Ένα από τα αρχικά συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 είναι η συνεχής δίψα, ανεξάρτητα από το πόσο νερό καταναλώνει ο ασθενής. Αυτό συμβαίνει επειδή τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα κάνουν το σώμα να χάνει περισσότερα υγρά από το φυσιολογικό. Όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά, τα νεφρά εργάζονται σκληρότερα για να απομακρύνουν τη γλυκόζη μέσω των ούρων. Αυτό προκαλεί απώλεια υγρών, γεγονός που εντείνει το αίσθημα δίψας. Το να πίνει κανείς περισσότερο νερό μπορεί να βοηθήσει προσωρινά, αλλά ο κύκλος αυτός θα συνεχιστεί εκτός εάν τεθούν υπό έλεγχο τα επίπεδα του σακχάρου.

Με την επιπλέον απώλεια υγρών που προσπαθούν να αποβάλουν τα νεφρά, είναι συχνό φαινόμενο η πολυουρία, δηλαδή η τακτική ούρηση μέσα σε ένα 24ωρο με μεγάλες ποσότητες ούρων ανά φορά. Αυτό το σύμπτωμα είναι ιδιαίτερα αισθητό κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα η ανάγκη για ούρηση να διαταράσσει τον ύπνο. Η πολυουρία συγκαταλέγεται στα αρχικά συμπτώματα του διαβήτη καθώς αποτελεί πρώιμη ένδειξη ότι το σώμα δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα επίπεδα σακχάρου. Με την πάροδο του χρόνου, η απώλεια υγρών μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, που με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει αίσθημα αδυναμίας.

Ανεξήγητη απώλεια βάρους ως ένα από τα αρχικά συμπτώματα του διαβήτη

Αυτή η απώλεια βάρους γίνεται ανησυχητική και συχνά κινητοποιεί τα άτομα για τη διερεύνηση της πάθησης στον διαβήτη τύπου 1, ενώ πιο ήπια απώλεια βάρους συμβαίνει στον τύπο 2, σε πιο προχωρημένα στάδια. Όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει σωστά τη γλυκόζη για ενέργεια, αρχίζει να διασπά λίπη και μυς. Αυτό οδηγεί σε γρήγορη απώλεια βάρους, ακόμα κι αν τα άτομα καταναλώνουν φυσιολογικές ποσότητες φαγητού ή ακόμα και περισσότερες από το συνηθισμένο.

Αίσθημα πείνας ακόμα και μετά το φαγητό (Πολυφαγία)

Ίσως ακούγεται παράξενο, αλλά τα άτομα με διαβήτη συχνά αισθάνονται συνεχώς πεινασμένα, ακόμα και μετά τα γεύματα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα κύτταρα δεν λαμβάνουν την ενέργεια που χρειάζονται από τη γλυκόζη, η οποία παραμένει παγιδευμένη στο αίμα αντί να εισέρχεται στα κύτταρα. Ως αποτέλεσμα, το σώμα νομίζει ότι λιμοκτονεί και δίνει σήματα ότι χρειάζεται περισσότερη τροφή.

Κόπωση ή έλλειψη ενέργειας

Η κόπωση είναι ένα από τα πιο κοινά και ενοχλητικά αρχικά συμπτώματα του διαβήτη. Προκαλείται από την αδυναμία του σώματος να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τη γλυκόζη για ενέργεια. Η αφυδάτωση από τη συχνή ούρηση και η επιπλέον προσπάθεια που καταβάλλει το σώμα για να διατηρήσει τα επίπεδα του σακχάρου μπορεί επίσης να κάνει τους ασθενείς να αισθάνονται εξαντλημένοι. Αυτό το είδος κόπωσης δεν υποχωρεί με την ξεκούραση και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών, θέτοντας εμπόδια τόσο στη συγκέντρωση όσο και γενικά στην εκτέλεση διαφόρων δραστηριοτήτων.

Θολή όραση

Η θολή όραση μπορεί να είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα του διαβήτη, ακόμα και πριν προκαλέσει μόνιμη βλάβη στα μάτια. Όταν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά, μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση των φακών στα μάτια. Αυτό επηρεάζει την ικανότητα εστίασης, κάνοντας τα αντικείμενα να φαίνονται θολά. Αν και αυτό το πρόβλημα μπορεί να βελτιωθεί μόλις τεθούν υπό έλεγχο τα επίπεδα του σακχάρου, είναι ένα σημάδι ότι το σώμα αντιμετωπίζει δυσκολία στη διαχείριση της γλυκόζης.

Πληγές που αργούν να επουλωθούν

Εάν μικρές πληγές, εκδορές ή μώλωπες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επουλωθούν από το κανονικό, αυτό μπορεί να οφείλεται στο υψηλό σάκχαρο που έχει συσσωρευτεί στο αίμα. Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του σώματος να επουλώνεται, επιβραδύνοντας τη ροή του αίματος και αποδυναμώνοντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα υψηλά επίπεδα ζάχαρης βλάπτουν τα αιμοφόρα αγγεία, δυσκολεύοντας την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στις τραυματισμένες περιοχές.

Συχνές λοιμώξεις

Το υψηλό σάκχαρο δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων, καθιστώντας τους ασθενείς πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις. Οι γυναίκες, για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσουν επαναλαμβανόμενες μυκητιάσεις ή ουρολοιμώξεις. Οι δερματικές λοιμώξεις είναι επίσης συχνές.

Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια ως ένα από τα αρχικά συμπτώματα του διαβήτη

Ένα λιγότερο προφανές αλλά σημαντικό σύμπτωμα του διαβήτη είναι το μυρμήγκιασμα ή το μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια. Αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι νευρικής βλάβης που προκαλείται από παρατεταμένα υψηλά επίπεδα σακχάρου. Αν αυτό δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρά προβλήματα με τη νεύρωση, κυρίως προβλήματα αισθητικότητας και βλάβες του νευρικού συστήματος.

Σκούρες κηλίδες στο δέρμα (μελανίζουσα ακάνθωση) ως ένα από τα αρχικά συμπτώματα του διαβήτη

Ορισμένα άτομα με πρώιμο διαβήτη μπορεί να παρατηρήσουν σκούρες κηλίδες δέρματος με βελούδινη υφή σε περιοχές όπως ο λαιμός, οι μασχάλες ή η βουβωνική χώρα. Αυτές οι κηλίδες που συχνά παρουσιάζουν κνησμό ή έχουν έντονη οσμή είναι συχνά ένα σημάδι αντίστασης στην ινσουλίνη, που σημαίνει ότι το σώμα δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη. Η διαταραχή αυτή υπερχρωμάτωσης του δέρματος είναι πιο συνηθισμένη σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη και, άρα, αποτελεί ένα ορατό σημάδι ότι τα επίπεδα σακχάρου μπορεί να είναι πολύ υψηλά.

Γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη ανεύρεση του διαβήτη;

Τα συμπτώματα του διαβήτη μπορεί να εμφανιστούν αργά και να μην φαίνονται σοβαρά στην αρχή. Ωστόσο, η αγνόησή τους μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες επιπλοκές με την πάροδο του χρόνου, όπως καρδιακές παθήσεις, προβλήματα στα νεφρά, απώλεια όρασης και βλάβες στα νεύρα. Εάν έχετε παρατηρήσει κάποια από αυτά τα αρχικά συμπτώματα, τόσο στον διαβήτη τύπου 1 όσο και στον τύπο 2, είναι σημαντικό να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα που προκαλεί η νόσος και να αποφευχθούν τυχόν επιπλοκές.

Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να καθορίσει εάν τα επίπεδα σακχάρου σας είναι υψηλά και να σας βοηθήσει να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία. Αναγνωρίζοντας τον διαβήτη νωρίς, μπορείτε να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, να ξεκινήσετε φαρμακευτική αγωγή εάν είναι απαραίτητο και να αποτρέψετε πολλές από τις επιπλοκές που καραδοκούν αν δε ρυθμιστεί το σάκχαρο στο αίμα. Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα και την Ανάβυσσο, Δρ. Αργυρώ Δάρα, μπορεί να σας βοηθήσει να θέσετε υπό έλεγχο τόσο το διαβήτη όσο και τα συμπτώματα που αυτός προκαλεί.