σακχαρώδης διαβήτης
26Σεπ

Ο σακχαρώδης διαβήτης, ο οποίος συνήθως αναφέρεται ως διαβήτης, είναι μια σύνθετη ομάδα μεταβολικών διαταραχών που χαρακτηρίζονται από υπεργλυκαιμία και προκύπτουν από προβλήματα στην έκκριση ινσουλίνης, στη δράση της ινσουλίνης ή και στα δύο. Ο επιπολασμός της νόσου αυξάνεται σταθερά, λόγω παραγόντων όπως η καθιστική ζωή, η ανθυγιεινή διατροφή και η γενετική προδιάθεση. Η αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη επιπλοκών που μπορεί να επηρεάσουν πολλαπλά συστήματα οργάνων.

Τύποι σακχαρώδους διαβήτη

Ένας από τους πιο γνωστούς τύπους σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1, επίσης γνωστός ως ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης ή διαβήτης νεανικής έναρξης. Ο συγκεκριμένος τύπος διαβήτη συνιστά μια αυτοάνοση ενδοκρινοπάθεια που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Σε αυτή την περίπτωση, ο οργανισμός αντιλαμβάνεται ως ξένα τα β-κύτταρα του παγκρέατος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης και ωθεί το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί σε αυτά, με σκοπό την καταστροφή τους. Η πάθηση αυτή οδηγεί σε απόλυτη ανεπάρκεια ινσουλίνης, που απαιτεί δια βίου θεραπεία υποκατάστασης ινσουλίνης. Εκδηλώνεται συνήθως στην παιδική ηλικία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή και αποτελεί περίπου το 5-10% όλων των περιπτώσεων διαβήτη.

Ο διαβήτης τύπου 2, ο οποίος αποτελεί τον πιο συχνό σε εμφάνιση τύπο, χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη και σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης. Οι γενετικοί παράγοντες, η παχυσαρκία και ο καθιστικός τρόπος ζωής παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξή του. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 ευθύνεται για την πλειοψηφία των περιπτώσεων διαβήτη παγκοσμίως και συχνά μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω τροποποιήσεων του τρόπου ζωής, χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής είτε με αντιδιαβητικά δισκία είτε με ινσουλίνη.

Ένας άλλος αρκετά συχνός σε εμφάνιση τύπος σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης κύησης. Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όταν οι ορμονικές αλλαγές προκαλούν αντίσταση στην ινσουλίνη. Αν και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό, οι γυναίκες που έχουν αναπτύξει την πάθηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους. Η διαχείριση περιλαμβάνει διατροφικές προσαρμογές, σωματική δραστηριότητα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χορήγηση ινσουλίνης. Τέλος, άλλες μορφές διαβήτη περιλαμβάνουν τον μονογονιδιακό διαβήτη, που προκαλείται από συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις και τον δευτεροπαθή διαβήτη, ο οποίος προκύπτει από άλλες ιατρικές καταστάσεις ή φάρμακα. Αυτές οι μορφές είναι σχετικά σπάνιες, ωστόσο υπογραμμίζουν την ετερογένεια της αιτιολογίας του διαβήτη.

Σακχαρώδης διαβήτης: Συμπτώματα

Ως προς τον διαβήτη τύπου 1, αυτός εκδηλώνεται με ξαφνικά και έντονα συμπτώματα, που συχνά αναπτύσσονται γρήγορα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 συνήθως βιώνουν πολυδιψία, συχνουρία, ανεξήγητη απώλεια βάρους, πολυφαγία, κόπωση και θολή όραση. Αυτά τα συμπτώματα προκύπτουν από την αδυναμία του σώματος να παράγει ινσουλίνη, οδηγώντας σε συσσώρευση γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος. Αντίθετα, τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 2 είναι όμοια με αυτά του τύπου 1, ωστόσο αναπτύσσονται σταδιακά, καθυστερώντας σε αρκετές περιπτώσεις τη διάγνωση. Πολλοί ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να μην εμφανίσουν αρχικά εμφανή συμπτώματα, υπογραμμίζοντας τη σημασία των τακτικών προληπτικών εξετάσεων, ειδικά για άτομα με παράγοντες κινδύνου όπως η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.

Σακχαρώδης διαβήτης: Επιπλοκές

Ο μη ρυθμιζόμενος σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες οξείες και χρόνιες επιπλοκές, επηρεάζοντας τα μάτια (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια), τα νεφρά (διαβητική νεφροπάθεια), τα νεύρα (διαβητική νευροπάθεια) και το καρδιαγγειακό σύστημα (διαβητική καρδιαγγειακή νόσος). Άλλες επιπλοκές είναι επίσης τα διαβητικά έλκη του δέρματος με ακραία επιπλοκή το διαβητικό πόδι έως και τη γάγγραινα. Αυτές οι επιπλοκές συμβάλλουν σημαντικά στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα που σχετίζεται με τον διαβήτη. Ως εκ τούτου, η έγκαιρη διάγνωση και η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού θεραπευτικού σχεδίου είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του κινδύνου επιπλοκών.

Θεραπεία σακχαρώδους διαβήτη

Η θεραπεία του διαβήτη στοχεύει στη διαχείριση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και στην πρόληψη των επιπλοκών που σχετίζονται με τη νόσο. Η προσέγγιση ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του διαβήτη. Για τον διαβήτη τύπου 1, η θεραπεία με ινσουλίνη είναι απαραίτητη καθώς το σώμα δεν μπορεί να παράγει ινσουλίνη. Αυτό μπορεί να χορηγηθεί μέσω ενέσεων ή αντλιών ινσουλίνης. Για τον διαβήτη τύπου 2, η θεραπεία ξεκινά συχνά με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και η διαχείριση βάρους. Από του στόματος φάρμακα ή ενέσιμα φάρμακα μπορεί να συνταγογραφηθούν για τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης. Μάλιστα, άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2 μπορούν ακόμα και να “αντιστρέψουν” την πάθηση εάν ακολουθήσουν αυστηρή υγιεινοδιαιτητική αγωγή. Είναι σημαντικό η θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη να είναι απόλυτα εξατομικευμένη, σύμφωνα με παράγοντες όπως η ηλικία, το ιατρικό ιστορικό και οι ατομικές προτιμήσεις. Κάθε θεραπευτική προσέγγιση έχει ως πρωταρχικό στόχο την επίτευξη βέλτιστου γλυκαιμικού ελέγχου και τη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής. Η τακτική παρακολούθηση και οι προσαρμογές της θεραπείας είναι κρίσιμα συστατικά της επιτυχούς διαχείρισης του διαβήτη. Στο ενδοκρινολογικό κέντρο που διατηρεί η Διαβητολόγος – Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα αλλά και την Ανάβυσσο Αργυρώ Δάρα, γίνεται έγκαιρος έλεγχος και διάγνωση κάθε τύπου διαβήτη και εφαρμόζονται με επιτυχία όλες οι νεότερες θεραπείες, σύμφωνα με τις διεθνής οδηγίες για την αντιμετώπιση του διαβήτη.

26Ιούλ

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι μια σχετικά σπάνια κακοήθεια, αλλά η συχνότητά του αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου αποτελεί μια από τις πιο συχνές ενδοκρινικές κακοήθειες και προκύπτει ως συνέπεια του ανεξέλεγκτου πολλαπλασιασμού των κυττάρων του θυρεοειδούς αδένα, ενός μικρού οργάνου σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος του λαιμού. Αν και η πλειονότητα των όζων του θυρεοειδούς είναι καλοήθεις, είναι απαραίτητη η έγκαιρη αξιολόγηση για τον εντοπισμό πιθανών περιπτώσεων καρκίνου του θυρεοειδούς. Ως γνωστόν, η έγκαιρη ανίχνευση και η κατάλληλη διαχείριση είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων των ασθενών.

Καρκίνος του θυρεοειδούς: Συμπτώματα

Η πιο κοινή ένδειξη καρκίνου του θυρεοειδούς είναι ένα ψηλαφητό οζίδιο του θυρεοειδούς. Ωστόσο, η πλειοψηφία των όζων του θυρεοειδούς είναι καλοήθεις και δεν προκαλούν συμπτώματα. Επομένως, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πρόσθετα κλινικά χαρακτηριστικά. O καρκίνος του θυρεοειδούς προκαλεί επίσης συχνά αλλαγές στη φωνή, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης βραχνάδας. Πρόσθετα συμπτώματα που εκδηλώνονται σε περίπτωση ύπαρξης της συγκεκριμένης μορφής κακοήθειας είναι η δυσκολία στην κατάποση (δυσκαταποσία), η διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων και ο πόνος στο λαιμό. Σε περιπτώσεις όπου ο όγκος έχει αναπτυχθεί σημαντικά ή έχει εξαπλωθεί σε κοντινούς ιστούς ενδέχεται να εκδηλωθεί οίδημα ή δυσφορία στο λαιμό αλλά και δυσκολία στην αναπνοή.

 Διάγνωση καρκίνου του θυρεοειδούς

Μια ενδελεχής φυσική εξέταση είναι συνήθως η πρώτη επιλογή για την αξιολόγηση ασθενών με πιθανό καρκίνο του θυρεοειδούς. Η εξέταση του λαιμού για την παρουσία όζων ή λεμφαδενοπάθειας είναι ζωτικής σημασίας. Παράλληλα, βοηθά και ο αιματολογικός έλεγχος ορμονών, όπως η Tg (Θυρεοσφαιρίνη) και CΤ (καλσιτονίνη), που θεωρούνται κατά περίπτωση ως δείκτες ορισμένων τύπων κακοήθειας του θυρεοειδούς αδένα. Επίσης είναι απαραίτητο να γίνεται και η αξιολόγηση της λειτουργίας του αδένα, μέσω μέτρησης της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και των αντισωμάτων anti-TPO και anti-TG.

Ο απεικονιστικός έλεγχος για τη διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς, περιλαμβάνει:

  • Το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς από το οποίο λαμβάνονται πληροφορίες για την ύπαρξη όζων, τον αριθμό τους, το μέγεθός τους, την υφή τους (κυστικοί ή συμπαγείς όζοι) τα όριά τους (σαφή ή ασαφή). Όλα αυτά τα δεδομένα λαμβάνονται υπόψιν στη διάγνωση και καθοδηγούν τον περαιτέρω διαγνωστικό έλεγχο.
  • Το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς, μας δίνει πληροφορίες για το αν οι όζοι είναι θερμοί (λειτουργικοί) ή ψυχροί (λιγότερο λειτουργικοί). Αυτή η πληροφορία είναι χρήσιμη για την πρόγνωση της κακοήθειας των όζων, καθώς περίπου το 10% των ψυχρών όζων θα είναι κακοήθεις.

Η βιοψία με λεπτή βελόνη (Fine Needle Aspiration – FNA) είναι το κύριο διαγνωστικό εργαλείο για την αξιολόγηση των όζων του θυρεοειδούς και την ανεύρεση τυχόν κακοήθειας. Περιλαμβάνει τη λήψη δείγματος ιστού για κυτταρολογική ανάλυση, επιτρέποντας τη διαφοροποίηση μεταξύ καλοήθων και κακοήθων όζων. Τέλος, απεικονιστικές εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία χρησιμοποιείται για την ανίχνευση της παρουσίας περιφερικών ή απομακρυσμένων μεταστάσεων.

Καρκίνος του θυρεοειδούς: Θεραπευτικές επιλογές

Η κύρια θεραπεία για τον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι η χειρουργική επέμβαση με εκτομή τμήματος ή ολόκληρου του αδένα (μερική ή ολική θυροειδεκτομή). Η έκταση της επέμβασης εξαρτάται από τον τύπο, το μέγεθος και το στάδιο του καρκίνου. Μάλιστα, ενδέχεται να εφαρμοστούν πιο εκτεταμένες χειρουργικές διαδικασίες για την αφαίρεση των προσβεβλημένων λεμφαδένων ή των γύρω δομών.

Παράλληλα, σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου είναι η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Αυτή εφαρμόζεται συνήθως μετά από χειρουργική επέμβαση για την εξάλειψη τυχόν υπολειπόμενου θυρεοειδικού ιστού ή μεταστατικής νόσου. Στοχεύει επιλεκτικά και καταστρέφει τα κύτταρα του θυρεοειδούς που έχουν την ικανότητα να απορροφούν ιώδιο. Μπορεί να εφαρμοστεί επίσης ακτινοθεραπεία σε επιλεγμένες περιπτώσεις για τη θεραπεία της μη εξαιρέσιμης ή υποτροπιάζουσας νόσου ή όταν η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο αντενδείκνυται. Μετά την ολική θυρεοειδεκτομή, η δια βίου θεραπεία υποκατάστασης θυρεοειδικών ορμονών είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών στο σώμα.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι σημαντικό να διαγιγνώστεται εγκαίρως ώστε να έχουμε το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα και την καλύτερη πρόγνωση. Η έγκαιρη ανίχνευση μέσω προσεκτικής αξιολόγησης των συμπτωμάτων, φυσικής εξέτασης και κατάλληλης χρήσης διαγνωστικών εργαλείων είναι ζωτικής σημασίας. Οι θεραπευτικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης, της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο και της ακτινοθεραπείας θα πρέπει να εξατομικεύονται με βάση τον τύπο, το στάδιο και τα χαρακτηριστικά του ασθενούς. Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα και την Ανάβυσσο Αργυρώ Δάρα έχει πολυετή εμπειρία στην διάγνωση και διαχείριση των καρκινωμάτων του θυρεοειδούς, ώστε να λάβει ο ασθενής ασφαλείς και αποτελεσματικές οδηγίες για τη νόσο του.

Διαβήτης κύησης Ενδοκρινολόγος Γλυφάδα
17Ιούλ

Ο διαβήτης κύησης είναι ένας τύπος σακχαρώδη διαβήτη που μπορεί να εκδηλωθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επηρεάζει γυναίκες που δεν έχουν προσβληθεί από διαβήτη στο παρελθόν, και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό. Μία στις είκοσι γυναίκες μπορεί να εκδηλώσει σακχαρώδη διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, εξαιτίας των ορμονικών κυρίως αλλαγών, τις οποίες υφίσταται ο οργανισμός ώστε να μπορέσει να φιλοξενήσει το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Η έγκαιρη ανεύρεση και η αποτελεσματική ρύθμιση της πάθησης είναι καθοριστικές για τη διασφάλιση της υγείας τόσο της μέλλουσας μητέρας, όσο και του νεογνού.

Διαβήτης κύησης: Αίτια & παράγοντες κινδύνου

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα παράγει περισσότερες ορμόνες και παρουσιάζει πλήθος αλλαγών, ώστε να μπορέσει να φιλοξενήσει το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Η υπερβολική αυτή έκκριση ορμονών από τον πλακούντα ωθεί τα κύτταρα του σώματος να χρησιμοποιούν την ινσουλίνη λιγότερο αποτελεσματικά. Ορισμένες γυναίκες δεν μπορούν να παράγουν αρκετή ινσουλίνη για να ξεπεράσουν αυτό το πρόβλημα, γεγονός που προκαλεί τη συσσώρευση γλυκόζης στο αίμα και κατά συνέπεια την αύξηση των επιπέδων σακχάρου. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει με τη σειρά της σε διαβήτη κύησης. Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κύησης. Αυτοί περιλαμβάνουν το αυξημένο σωματικό βάρος της εγκύου ή την παχυσαρκία, την εκδήλωση της πάθησης σε προηγούμενη εγκυμοσύνη ή την προηγούμενη γέννηση εμβρύου με αυξημένο βάρος, την ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού διαβήτη και την προχωρημένη ηλικία της εγκύου (40 ετών και άνω).

Συμπτώματα διαβήτη κύησης

Ορισμένα συμπτώματα του διαβήτη κύησης μοιάζουν αρκετά με τα συμπτώματα που εμφανίζονται στην εγκυμοσύνη, όπως το έντονο αίσθημα κόπωσης ή η συχνή κι επιτακτική ανάγκη για ούρηση. Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες μπορεί να μην παρατηρήσουν καθόλου συμπτώματα. Συνεπώς, οι περισσότερες εγκυμονούσες μαθαίνουν ότι έχουν την πάθηση μέσα από την εργαστηριακή εξέταση καμπύλης σακχάρου.

Επιπτώσεις διαβήτη κύησης

Οι περισσότερες γυναίκες με διαβήτη κύησης καταφέρνουν να έχουν μια φυσιολογική εγκυμοσύνη και να αποκτήσουν ένα υγιές μωρό. Ωστόσο, σε περίπτωση που ο διαβήτης κύησης δεν ελεγχθεί με αποτελεσματικό τρόπο, μπορεί να προκαλέσει μια σειρά δυσμενών καταστάσεων τόσο για τη μέλλουσα μητέρα, όσο και για το νεογνό. Η μεταφορά αυξημένων ποσών γλυκόζης στο έμβρυο μπορεί να συμβάλλει στην υπερβολική ανάπτυξή του και την συσσώρευση λίπους στο σώμα του, μια κατάσταση που περιγράφεται ως μακροσωμία. Αυτή η κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα το νεογνό να ξεπερνά τα 4 κιλά σε βάρος κατά τη γέννηση. Το αυξημένο βάρος του νεογνού μπορεί να οδηγήσει σε έναν πιο επώδυνο ή με επιπλοκές τοκετό, ο οποίος συχνά περιλαμβάνει καισαρική τομή, καθώς και σε πιθανή δυσφορία για το μωρό. Μπορεί επίσης να προκαλέσει νεογνική υπογλυκαιμία, δηλαδή ενδέχεται το βρέφος να παρουσιάσει χαμηλό σάκχαρο μετά τη γέννηση. Ο διαβήτης κύησης μπορεί να προκαλέσει επίσης προβλήματα στο νεογνό και στην πορεία της μετέπειτα ζωής του, καθώς ευθύνεται για την εμφάνιση παχυσαρκίας στην παιδική και εφηβική ηλικία αλλά και καρδιαγγειακών νοσημάτων ή σακχαρώδους διαβήτη στην ενήλικη ζωή.

Διαβήτης κύησης: Διάγνωση & Αντιμετώπιση

Ο διαβήτης κύησης διαγιγνώσκεται μέσω της εργαστηριακής εξέτασης καμπύλης σακχάρου, η οποία διενεργείται συνήθως κατά την 24η-28η εβδομάδα της κύησης. Εάν υπάρχει κάποιος από τους παράγοντες κινδύνου που προαναφέρθηκαν, η εξέταση αυτή πραγματοποιείται σε πιο πρώιμο στάδιο της εγκυμοσύνης, ώστε να προληφθούν τυχόν επιπλοκές. Για την αντιμετώπιση της πάθησης και την πρόληψη επιπλοκών, είναι απαραίτητη η διατήρηση του σακχάρου αίματος σε φυσιολογικά για την κύηση επίπεδα, το οποίο η έγκυος καλείται να μετρά η ίδια τακτικά χρησιμοποιώντας μετρητή γλυκόζης. Παράλληλα, η μέλλουσα μητέρα ακολουθεί ειδικό διαιτητικό πρόγραμμα, το οποίο είναι πλήρως προσαρμοσμένο στις ανάγκες της, ενώ ενθαρρύνεται να μην παραμελεί τη σωματική άσκηση. Σε περίπτωση που με τη θεραπευτική αυτή μέθοδο δεν επιτευχθούν φυσιολογικές τιμές σακχάρου, το επόμενο βήμα είναι η χορήγηση ινσουλίνης μόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η οποία διακόπτεται μετά τον τοκετό. Η Διαβητολόγος – Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα Δρ. Αργυρώ Δάρα πραγματοποιεί διάγνωση και ορθή διαχείριση του διαβήτη κύησης, προκειμένου να μην προκύψει κανένα πρόβλημα τόσο στη μέλλουσα μητέρα όσο και στο νεογνό.

Ενδοκρινολόγος Γλυφάδα
15Ιούν

Οι πολυκυστικές ωοθήκες και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι δύο παθήσεις που θεωρούνται συχνά ταυτόσημες, κάτι το οποίο δεν ισχύει. Ενώ και οι δύο καταστάσεις περιλαμβάνουν την παρουσία κύστεων στις ωοθήκες, διαφέρουν ως προς τα συμπτώματα, τα διαγνωστικά κριτήρια και τις σχετικές επιπτώσεις στην υγεία. Συνεπώς, είναι σημαντικό να παρατεθούν οι διαφορές μεταξύ των πολυκυστικών ωοθηκών και του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, αναδεικνύοντας τα μοναδικά χαρακτηριστικά και την κλινική εκδήλωση καθεμίας εκ των δύο παθήσεων.

Πολυκυστικές ωοθήκες: Τι είναι & πώς εκδηλώνονται

Οι πολυκυστικές ωοθήκες αποτελούν ένα συγκεκριμένο υπερηχογραφικό εύρημα που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών μικρών κύστεων στις ωοθήκες. Πιο συγκεκριμένα, οι ωοθήκες παρουσιάζονται να περιέχουν κάτω από την επιφάνειά τους πλήθος μικρών σε μέγεθος κύστεων. Μάλιστα, δεν πρόκειται στην πραγματικότητα για κύστεις, αλλά για ωοθυλάκια γεμάτα με υγρό, μέσα στα οποία βρίσκονται τα ωάρια. Τα ωάρια που περιέχονται στο εσωτερικό των κύστεων ωστόσο δεν ωριμάζουν ποτέ αρκετά για να πυροδοτήσουν την ωορρηξία. Η εντόπιση των κύστεων αυτών στο εσωτερικό των ωοθηκών ωστόσο δεν αρκεί για τη διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Δεν πληρούν όλες οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες τα διαγνωστικά κριτήρια για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, καθώς πρέπει να υφίστανται και άλλες ενδείξεις και συμπτώματα.

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Αίτια

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί μια κοινή ορμονική διαταραχή που επηρεάζει γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Η πάθηση αυτή επηρεάζει περίπου το 5-10% των γυναικών, καθιστώντας τη μια από τις πιο διαδεδομένες ενδοκρινολογικές παθήσεις και το πιο κοινό αίτιο εμφάνισης διαταραχών που αφορούν την έμμηνο ρύση. Ωστόσο, παρά τον επιπολασμό και τον αντίκτυπό του στην υγεία των γυναικών, τα ακριβή αίτια του συνδρόμου δεν είναι πλήρως κατανοητά. Έχουν αναδειχθεί αρκετοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των πολυκυστικών ωοθηκών, όπως η γενετική προδιάθεση, οι ορμονικές ανισορροπίες, οι περιβαλλοντικές επιρροές και οι μεταβολικές διαταραχές. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών χαρακτηρίζεται από ορμονικές ανισορροπίες, ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων (ανδρικές ορμόνες) και αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση κατά την οποία τα κύτταρα του σώματος γίνονται λιγότερο ανταποκρινόμενα στις επιδράσεις της ινσουλίνης. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή, μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη και την εξέλιξή της. Οι μεταβολικές διαταραχές, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, η δυσλιπιδαιμία και ο αυξημένος κίνδυνος διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακής νόσου, συνδέονται επίσης συχνά με το συγκεκριμένο σύνδρομο.

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Συμπτώματα

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που μπορεί να ποικίλουν σε σοβαρότητα και εκδήλωση μεταξύ των προσβεβλημένων γυναικών. Η πάθηση αυτή συχνά οδηγεί σε σπάνιες ή παρατεταμένες περιόδους λόγω ακανόνιστης ωορρηξίας, ενώ πιθανότατα εντοπίζονται και πολυκυστικές ωοθήκες. Παράλληλα, τα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων ή αλλιώς η υπερανδρογονισμός προκαλούν συμπτώματα όπως υπερβολική τριχοφυΐα (δασυτριχισμός), ιδίως στο άνω χείλος του στόματος, το πηγούνι, τα μάγουλα, το στήθος και την περιοχή κάτω από τον ομφαλό, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί ακμή, τριχόπτωση ή λιπαρότητα στο δέρμα. Μάλιστα, στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών εντοπίζεται αξιοσημείωτη τάση για παχυσαρκία, λόγω των αυξημένων επιπέδων ινσουλίνης. Μπορεί επίσης να παρατηρηθούν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και υψηλή αρτηριακή πίεση. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι παράλληλα η κύρια αιτία γυναικείας υπογονιμότητας, κυρίως λόγω της ακανόνιστης ωορρηξίας. Οι ορμονικές ανισορροπίες και η ακανόνιστη ωορρηξία που σχετίζονται με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών προκαλούν συχνά δυσκολία φυσιολογικής σύλληψης ενός εμβρύου.

Πολυκυστικές ωοθήκες & σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Διαφοροποίηση

Οι πολυκυστικές ωοθήκες αναφέρονται συγκεκριμένα στην υπερηχογραφική εμφάνιση των ωοθηκών, ενώ το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών περιλαμβάνει ένα ευρύτερο φάσμα συμπτωμάτων και ορμονικών ανισορροπιών. Ενώ οι πολυκυστικές ωοθήκες μπορεί να υπάρχουν σε γυναίκες χωρίς σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η διάγνωση του συνδρόμου απαιτεί την παρουσία συγκεκριμένων κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένων των ενδείξεων υπερανδρογονισμού και των διαταραχών της εμμήνου ρύσεως. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών σχετίζεται επίσης με υψηλότερο κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της αντίστασης στην ινσουλίνη, της δυσλιπιδαιμίας και αυξημένων καρδιαγγειακών επιπλοκών, που συνήθως δεν εκδηλώνονται σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες.

Συνοπτικά, οι πολυκυστικές ωοθήκες και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελούν διαφορετικές παθήσεις, αν και μοιράζονται το κοινό χαρακτηριστικό του σχηματισμού κύστεων στις ωοθήκες. Οι πολυκυστικές ωοθήκες αντιπροσωπεύουν ένα υπερηχογραφικό εύρημα που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών μικρών κύστεων στις ωοθήκες, ενώ το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια σύνθετη ενδοκρινική διαταραχή που περιλαμβάνει μια σειρά από συμπτώματα και ορμονικές ανισορροπίες. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών διαγιγνώσκεται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη την παρουσία υπερανδρογονισμού, διαταραχών της εμμήνου ρύσεως και πολυκυστικών ωοθηκών. Η κατανόηση των διαφορών των δύο αυτών παθήσεων είναι ζωτικής σημασίας για την ακριβή διάγνωση, την κατάλληλη διαχείριση και την προσαρμογή των θεραπευτικών προσεγγίσεων στις ανάγκες της κάθε γυναίκας. Η Ενδοκρινολόγος στη Γλυφάδα, Δρ. Αργυρώ Δάρα, πραγματοποιεί διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών και προτείνει την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.

25Φεβ

Η ορμονική «έκρηξη» που συντελείται στον οργανισμό της εγκύου «παρασέρνει» και τις ορμόνες του θυρεοειδούς. Γι’ αυτό, ακόμη και αν δεν είχατε ποτέ πρόβλημα με το θυρεοειδή σας, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να το παρουσιάσετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας.

Μην εκπλαγείτε, αν δείτε τις τιμές των ορμονών του θυρεοειδούς σας να παρουσιάζουν απρόσμενες αυξήσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Oι ειδικοί εξηγούν ότι η ορμονική «έκρηξη» που συνοδεύει την εγκυμοσύνη επηρεάζει, μεταξύ άλλων, και την έκκριση αυτών των ορμονών που ο ρόλος τους είναι να ρυθμίζουν το μεταβολισμό.

Συγκεκριμένα, αυξάνονται οι τιμές της λεγόμενης ολικής Τ3 και Τ4, ενώ οι τιμές της ελεύθερης Τ3 και Τ4, καθώς και της ορμόνης TSH παραμένουν σταθερές. Oι αλλαγές αυτές θεωρούνται φυσιολογικές και αναμενόμενες.

Υπάρχουν, όμως, και ορισμένες μεταβολές στη λειτουργία του θυρεοειδούς που υποκρύπτουν κάποιο πρόβλημα και μπορεί να παρουσιαστούν για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε αυτή την περίπτωση, αλλά και όταν το πρόβλημα προϋπάρχει της εγκυμοσύνης, πρέπει να λάβετε την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και να παρακολουθείτε συστηματικά το θυρεοειδή σας.

Οι απαραίτητες εξετάσεις

Αν και δεν υπάρχουν «επίσημες» οδηγίες για το πότε πρέπει να γίνεται ο έλεγχος ρουτίνας του θυρεοειδούς στις εγκύους, επειδή οι παθήσεις του είναι συχνές στη χώρα μας (και γενικά στις μεσογειακές χώρες), καλό είναι ο αιματολογικός έλεγχος των θυρεοειδικών ορμονών να γίνεται στην αρχή της εγκυμοσύνης.

O λόγος είναι απλός: O ορμονολογικός έλεγχος είναι ο μοναδικός τρόπος για να αποκαλυφθεί μια πάθηση του θυρεοειδούς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όταν η γυναίκα δεν είχε ποτέ προηγουμένως αντίστοιχο πρόβλημα! Τα πιθανά συμπτώματα (π.χ. η κόπωση και η αύξηση του βάρους, που συνοδεύουν τον υποθυρεοειδισμό, ή η ευερεθιστότητα και η ταχυκαρδία, που οφείλονται στον υπερθυρεοειδισμό) «καλύπτονται» από τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης, οπότε οι εξετάσεις είναι ο μόνος τρόπος για να φανεί αν τελικά αυτά οφείλονται σε θυρεοειδική δυσλειτουργία ή αποκλειστικά στην εγκυμοσύνη.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, να εξεταστείτε στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, επειδή κατά τη διάρκεια των πρώτων 10-12 εβδομάδων -φάση κατά την οποία διαμορφώνονται τα ζωτικά όργανά του- το έμβρυο εξαρτάται αποκλειστικά από τη μητέρα του για την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών, που συμβάλλουν στη νευρολογική του ανάπτυξη. Εάν οι εξετάσεις σας είναι φυσιολογικές και δεν έχετε προϋπάρχουσα θυρεοειδοπάθεια, τότε δεν χρειάζεται να τις επαναλάβετε. Εάν, όμως, φανεί κάποιο πρόβλημα στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη λήψη των κατάλληλων φαρμάκων, τα οποία θα σας συστήσει ο ενδοκρινολόγος σας.

Όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί

O υποθυρεοειδισμός είναι η συχνότερη διαταραχή του θυρεοειδούς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Oι έγκυοι με υποθυρεοειδική νόσο ανέρχονται στο 3%. Σε αυτές, περιλαμβάνονται τόσο οι γυναίκες που διαπίστωσαν για πρώτη φορά τη νόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και εκείνες με προϋπάρχοντα υποθυρεοειδισμό.

Σε όποια κατηγορία κι αν ανήκετε, είναι σημαντικό να προβείτε σε αιματολογικό έλεγχο των θυρεοειδικών ορμονών στην αρχή της εγκυμοσύνης και να τον επαναλαμβάνετε συστηματικά, π.χ. κάθε 6 εβδομάδες ή συχνότερα, σύμφωνα με τις οδηγίες του ενδοκρινολόγου σας.

Oι ενδοκρινολόγοι προειδοποιούν ότι ο βαρύς υποθυρεοειδισμός, αν δεν αντιμετωπιστεί φαρμακευτικά, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις (υπέρταση της εγκύου, αποκόλληση του πλακούντα, πρόωρο τοκετό, νεογνό λιποβαρές ή με νοητική στέρηση).

Για την αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού χορηγείται θυροξίνη. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, απαιτείται σταδιακή αύξηση της δόσης της θυροξίνης κατά 25-50%, σε σύγκριση με τη δόση που προσλαμβάνει μια γυναίκα που δεν είναι έγκυος. Η λήψη θυροξίνης θεωρείται όχι μόνο ασφαλής, αλλά και αναγκαία για εσάς και το μωρό σας, επειδή εξασφαλίζει την επάρκεια των θυρεοειδικών ορμονών.

Μετά τον τοκετό, το πιθανότερο είναι να επανέλθετε στα προ εγκυμοσύνης επίπεδα, όσον αφορά τις τιμές των θυρεοειδικών ορμονών και την πιθανή δόση της θυροξίνης που λαμβάνετε, κάτι που θα διαπιστωθεί με νέο εργαστηριακό έλεγχο και κλινική εξέταση από τον ενδοκρινολόγο σας.

Όταν ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί

O υπερθυρεοειδισμός κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης παρουσιάζεται περίπου σε 1 στις 1.000 εγκύους. Στο 80-85% των περιπτώσεων, αφορά τη νόσο Graves (αυτοάνοση μορφή υπερθυρεοειδισμού, όπου ο ίδιος ο οργανισμός παράγει αντισώματα εναντίον του θυρεοειδούς αδένα του). O υπερθυρεοειδισμός μπορεί, επίσης, να προϋπάρχει της εγκυμοσύνης. Και στις δύο περιπτώσεις, ο τρόπος αντιμετώπισης συνίσταται στη λήψη φαρμάκων.

Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα είναι η προπυλθειουρακίλη και η μεθιμαζόλη. Η πρώτη θεωρείται πιο ασφαλής σε σύγκριση με τη δεύτερη, η λήψη της οποίας έχει συνδεθεί περισσότερο με επιπλοκές στο έμβρυο (συγγενείς ανωμαλίες). Γι’ αυτό και ο ενδοκρινολόγος σας θα σας χορηγήσει την προπυλθειουρακίλη στη μικρότερη δυνατή δόση που θεωρείται αποτελεσματική για την ομαλή λειτουργία του αδένα σας. Για την κατάλληλη ρύθμιση της δόσης, οφείλετε να επαναλαμβάνετε τις εξετάσεις του θυρεοειδούς κάθε 2-4 εβδομάδες.

Oι γιατροί τονίζουν ότι πρέπει να χορηγείται έγκαιρα αντιθυρεοειδική αγωγή για το καλό τόσο της μητέρας όσο και του μωρού, γιατί ο υπερθυρεοειδισμός έχει συσχετιστεί με:• αποβολές (ιδίως στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης) • προεκλαμψία (οίδημα και αύξηση της αρτηριακής πίεσης της εγκύου κατά το τελευταίο τρίμηνο) • πρόωρο τοκετό • γέννηση θνησιγενών βρεφών. Επιπλέον, όταν δεν αντιμετωπίζεται ο υπερθυρεοειδισμός της εγκύου, τότε ενδέχεται να γίνει και το μωρό υπερθυρεοειδικό. Αυτό συμβαίνει επειδή τα αντισώματα που στρέφονται κατά του θυρεοειδούς της μητέρας μπορεί να περάσουν, μέσω του πλακούντα, στο έμβρυο. Επομένως, από τη στιγμή που έχετε υπερθυρεοειδισμό, απαιτείται και η παρακολούθηση του θυρεοειδούς του εμβρύου (με υπερηχογραφήματα). Εάν διαπιστωθεί ότι το μωρό είναι υπερθυρεοειδικό, τότε η αγωγή που λαμβάνετε εσείς ωφελεί και εκείνο, ενώ μετά τον τοκετό το παιδί σας θα πρέπει να αρχίσει αντιθυρεοειδική θεραπεία.

Οι γυναίκες της «γκρίζας ζώνης»

Υπάρχει μία κατηγορία γυναικών που οι ενδοκρινολόγοι τοποθετούν σε μια «γκρίζα ζώνη», όσον αφορά τη λειτουργία του θυρεοειδούς τους. Πρόκειται για τις γυναίκες που γνωρίζουν ήδη ότι έχουν αυξημένα αντισώματα κατά του θυρεοειδούς τους ή το ανακαλύπτουν για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Oι γυναίκες αυτές έχουν μεν αυξημένα αντισώματα κατά του θυρεοειδούς, αλλά οι τιμές των θυρεοειδικών ορμονών τους είναι φυσιολογικές. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται «ευθυρεοειδισμός σε έδαφος αυτοάνοσης θυρεοειδοπάθειας». Τα αυξημένα αντισώματα αποτελούν «αποδεικτικό στοιχείο» ότι υπάρχει μια προδιάθεση για την εκδήλωση υποθυρεοειδισμού. Επιπλέον, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, οι γυναίκες αυτές κινδυνεύουν περισσότερο να αποβάλουν ή να εκδηλώσουν θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό. Κατά κανόνα, σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ενδοκρινολόγοι δεν χορηγούν θυροξίνη, επειδή δεν είναι ευρέως αποδεκτό ότι ωφελεί. Εάν, όμως, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η γυναίκα γίνει υποθυρεοειδική, τότε λαμβάνει θυροξίνη.

Θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό

Εάν ανήκετε στις γυναίκες της «γκρίζας ζώνης», είναι πιθανό να μην παρουσιάσετε υποθυρεοειδισμό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά να εκδηλώσετε θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό. Η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό αποτελεί σχετικά συχνή ενδοκρινική διαταραχή – παρουσιάζεται στο 10% των γυναικών, 2-3 μήνες μετά τη γέννα. Γι’ αυτό και οι γυναίκες με αυξημένα αντισώματα κατά του θυρεοειδούς πρέπει να εξετάζονται τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και μετά. Η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό, κατά κανόνα, δεν έχει έντονα συμπτώματα και για την αντιμετώπισή της χορηγείται θυροξίνη (όταν η γυναίκα είναι στη φάση του υποθυρεοειδισμού). Εάν η πάθηση είναι μη αναστρέψιμη, τότε η αγωγή λαμβάνεται διά βίου. Για να διαπιστωθεί, αν η κατάσταση είναι μόνιμη ή αναστρέψιμη, οι ενδοκρινολόγοι διακόπτουν για λίγες εβδομάδες τη λήψη της θυροξίνης. Εάν ο θυρεοειδής αρχίσει να λειτουργεί φυσιολογικά, αυτό σημαίνει ότι η γυναίκα δεν έχει ανάγκη θεραπείας. Εάν, όμως, ο αδένας αρχίζει να υπολειτουργεί, τότε η αγωγή με θυροξίνη συνεχίζεται διά βίου.

Τι συμβαίνει με τους όζους

Εάν έχετε όζους στο θυρεοειδή σας, αυτοί είναι πιθανό να αυξηθούν ελαφρώς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κάτι που θεωρείται αναμενόμενο. Oι ενδοκρινολόγοι εξηγούν ότι τυχόν προβλήματα των όζων, κατά κανόνα, αντιμετωπίζονται μετά τον τοκετό, ενώ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η παρακολούθηση των όζων γίνεται με υπερηχογραφήματα, εφόσον κρίνεται απαραίτητο. Στο σπάνιο ενδεχόμενο να συστηθεί η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (στην περίπτωση καρκίνου του αδένα), αυτό μπορεί να γίνει στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, πριν από την 24η εβδομάδα, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος της αποβολής.

Πηγή: www.vita.gr

Ενδοκρινολόγος Γλυφάδα
25Φεβ

Η καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα είναι απαραίτητη για τη γονιμότητα, την ικανότητα σύλληψης και τη διατήρηση της εγκυμοσύνης, και οι διαταραχές της μπορεί να ευθύνονται για πολλά περιστατικά ανεξήγητης υπογονιμότητας.

Τα υπάρχοντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ο έλεγχος του θυρεοειδούς είναι απαραίτητος στις γυναίκες, ειδικά όταν προσπαθούν ανεπιτυχώς επί μήνες να μείνουν έγκυοι, έχουν δύο ή περισσότερες αποβολές νωρίς στην εγκυμοσύνη, έχουν ακανόνιστο έμμηνο κύκλο ή/και έχουν οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδοπαθειών ή αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1.

«Εδώ και δύο δεκαετίες έχουμε παρατηρήσει ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στον υποθυρεοειδισμό και τον υπερθυρεοειδισμό με την υπογονιμότητα και τις ανεπιθύμητες εκβάσεις της εγκυμοσύνης όπως η αποβολή».

«Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο συνιστάται έλεγχος των ορμονών του αδένα, όταν υπάρχουν υπόνοιες ότι δυσλειτουργεί».

Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται κοντά στο πρόσθιο τμήμα του λαιμού, λίγο κάτω από τις φωνητικές χορδές και πάνω από τις κλείδες. Ο οργανισμός βασίζεται στις ορμόνες που αυτός παράγει για να ρυθμίζει πολλές λειτουργίες του, μεταξύ των οποίων ο μεταβολισμός, τα επίπεδα ασβεστίου, η παραγωγή ενέργειας, η καύση του λίπους, η χρήση οξυγόνου, η ορμονική ισορροπία και η διατήρηση του σωματικού βάρους.

Ο θυρεοειδής αδένας παράγει τρεις ορμόνες: την θυροξίνη ή τετραϊωδοθυρονίνη (Τ4), την τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και την την καλσιτονίνη. Οι δύο πρώτες ρυθμίζουν τον μεταβολισμό όλων των ιστών, ενώ η καλσιτονίνη ελαττώνει τα επίπεδα του ασβεστίου στο αίμα.

Η σύνθεση και η έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών ρυθμίζεται από την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) που παράγεται στην υπόφυση του εγκεφάλου και η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από την έκκριση της θυρεοεκλυτικής ορμόνης (TRH) που παράγεται στον υποθάλαμό του.

«Η ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η έκθεση σε τοξικούς παράγοντες του περιβάλλοντος (π.χ. ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, χημικά, φυτοφάρμακα, βαρέα μέταλλα όπως ο υδράργυρος κ.λπ.), η γενετική προδιάθεση, το έντονο στρες, διάφορες ανεπάρκειες σε θρεπτικά συστατικά, αυτοάνοσα νοσήματα, λοιμώξεις και άλλες ορμονικές δυσλειτουργίες (π.χ. υψηλά επίπεδα προλακτίνης στο αίμα)».

Επειδή οι θυρεοειδικές ορμόνες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του οργανισμού, οποιαδήποτε παρέκκλιση στη λειτουργία του θυρεοειδούς έχει σοβαρές συνέπειες στην αναπαραγωγική λειτουργία.

Στην περίπτωση του υπερθυρεοειδισμού, ο θυρεοειδής παράγει υπερβολικά πολλές ορμόνες, με συνέπεια ο οργανισμός να χρησιμοποιεί πολύ γρήγορα την ενέργειά του. Υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 1% του πληθυσμού πάσχει από αυτόν, με τις γυναίκες ασθενείς να είναι δύο έως δέκα φορές περισσότερες από τους άνδρες. Αν και ο υπερθυρεοειδισμός είναι συχνότερος στις ηλικίες άνω των 60 ετών, μπορεί να εκδηλωθεί και σε αναπαραγωγική ηλικία.

Η πιο συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού είναι μία διαταραχή γνωστή ως νόσος Graves, η οποία προσβάλλει συνήθως γυναίκες ηλικίας 20-40 ετών. Η νόσος προκαλεί συμπτώματα όπως δυσκολίες στον ύπνο, τρέμουλο των χεριών, εύθραυστα μαλλιά και απώλεια βάρους, ενώ ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα στα προχωρημένα στάδια είναι ο εξόφθαλμος (τα μάτια προεξέχουν από τις οφθαλμικές κόγχες).

Η νόσος Graves μπορεί να προκαλέσει ακανόνιστη έμμηνο ρύση στις γυναίκες και μειωμένη παραγωγή σπερματοζωαρίων στον άνδρα, με τελικό επακόλουθο την υπογονιμότητα.

Τα καλά νέα είναι ότι με μια απλή εξέταση αίματος μπορούν να ελεγχθούν τα επίπεδα των ορμονών, να γίνει γρήγορη διάγνωση και να αρχίσει αμέσως η απαιτούμενη θεραπεία, που τυπικά περιλαμβάνει αντιθυρεοειδικά φάρμακα.

Στα ήπια περιστατικά, η αγωγή συνήθως επαναφέρει τα ορμονικά επίπεδα στο φυσιολογικό και έτσι διευκολύνεται η επίτευξη εγκυμοσύνης. Για τα πιο προχωρημένα περιστατικά μπορεί να χρειασθούν θεραπείες, όπως το ραδιενεργό ιώδιο ή οι εγχειρήσεις.

Υπερθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να προκληθεί από όζους στον θυρεοειδή, καθώς και από την υπερβολική χορήγηση φαρμάκων για την θεραπεία του υποθυρεοειδισμού.

Ο υποθυρεοειδισμός προσβάλλει το περίπου 0,5% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και χαρακτηρίζεται από μειωμένη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Η συχνότερη αιτία του είναι η θυρεοειδίτιδα (είναι φλεγμονή στον θυρεοειδή), ο πιο συχνός τύπος της οποίας είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Στα πιθανά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού συμπεριλαμβάνονται κόπωση, αύξηση του σωματικού βάρους, μειωμένη όρεξη, απώλεια ερωτικής επιθυμίας, εύθραυστα νύχια, τριχόπτωση κ.λπ.

Όταν ο υποθυρεοειδισμός εκδηλωθεί σε παιδική ή εφηβική ηλικία σχετίζεται με καθυστερήσεις στην ηλικία της σεξουαλικής ωρίμανσης, ενώ στην ενήλικη ζωή σχετίζεται με εμμηνορροϊκά προβλήματα και μερικές φορές απουσία ωορρηξίας, όπως έδειξε και πρόσφατη βρετανική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Αναπαραγωγικής Ιατρικής του Μπρίστολ στο Νοσοκομείο Southmead της ομώνυμης αγγλικής πόλης.

Ο υποθυρεοειδισμός σχετίζεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων στην εγκυμοσύνη, όπως η αποβολή, η προεκλαμψία (χαρακτηρίζεται από αυξημένη αρτηριακή πίεση της μητέρας), μειωμένη εμβρυϊκή ανάπτυξη, πρόωρο τοκετό και θνησιγένεια.

Ωστόσο «με την προσεκτική παρακολούθηση και τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων, οι κίνδυνοι αυτοί μπορεί να περιοριστούν σημαντικά».

Επειδή τα προβλήματα του θυρεοειδούς είναι συχνά στις νεαρές και κατά τα άλλα υγιείς γυναίκες, συνιστάται ο προληπτικός έλεγχός του σε όλες τις γυναίκες με υπογονιμότητα ή επαναλαμβανόμενες αποβολές, καταλήγει.

Πηγή: diabeteslife.gr